Policy Paper 10: 'Tegen de verrommeling'

Het samenspel tussen de regering, het parlement en de ambtelijke diensten is aan het verrommelen. Er zijn met name toenemende spanningen tussen de Tweede Kamer en regering over hoe ministers verantwoording moeten afleggen aan de Kamer en hoe ze de Kamer moeten voorzien van informatie. Dit heeft geleid tot een debat over de spelregels van de ministeriële verantwoordelijkheid. Deze discussie gaat om meer dan alleen de relatie tussen de Tweede Kamer en de regering. Het raakt aan het functioneren van de overheid in z'n volle breedte: van parlement tot rijksinspecties en van politieke cultuur tot bestuurlijke praktijken. Reden voor de Raad van State om een ongevraagd advies uit te brengen over deze democratische verantwoordingsplicht van ministers tegenover het parlement.

Voor het Montesquieu Instituut was dit aanleiding om dat ongevraagde advies te voorzien van ongevraagd commentaar. Verschillende auteurs kijken vanuit hun discipline naar de stand van zaken van de ministeriële verantwoordelijkheid. Hierbij staan verschillende vragen centraal. In hoeverre wordt het advies gedeeld? Klopt het dat de ministeriële verantwoordelijkheid in de dagelijkse praktijk niet goed of niet goed genoeg werkt? En zo ja, welke maatregelen zijn noodzakelijk om de werking van de ministeriële verantwoordelijkheid te waarborgen en op punten te verbeteren?

Het resultaat is een policy paper met tien ongevraagde reacties op het advies van de Raad van State. De zeven auteurs doen verschillende aanbevelingen aan de Raad van State, maar ook aan de actoren betrokken bij het samenspel van ministeriële verantwoordelijkheid. Onder meer de rol van de Tweede Kamer, de ambtelijke dienst en zelfstandige bestuursorganen komen aan bod en er wordt onder andere vanuit historisch en staatsrechtelijk perspectief gekeken naar de regels van de ministeriële verantwoordelijkheid met als doel bij te dragen aan het politieke en maatschappelijke debat.