De toekomst van Europa, het Nederlandse perspectief

1.

Transcriptie

Ja goede meer dag allemaal vooral aan de mensen de paar mensen die hier naar nieuwspoort zijn gekomen en ik hoop vooral de mensen die nu live meekijken of als had later zal zijn het terug zien want dat kan ook als u nu geen tijd heeft om deze bijeenkomst helemaal bij te wonen we kunnen het later terugkijkt op een bijeenkomst in discussie van het montesquieu instituut en dat is in samenwerking met

Duosport natuurlijk want hij zitten wij hier vandaag

hier wordt ook de verbinding vandaan verzorgd en met democratie in debat en met het haagse filmhuis het onderwerp is europa en daar zitten om meteen een gevaar in want europa gaat eigenlijk over alle sommige partijen vindt dan dat dat juist niet moet maar in in discussie gaat het binnen de kortste keren zeker als ik het leidt over vanalles hebben we proberen toch een beetje te structureren en dat ligt vooral aan de gasten die zijn het onderwerp is de toekomst van europa en het nederlands perspectief op zich een heel goed moment in de staat van de unie besteedt of de juni in de jaarlijkse toespraak van de voorzitter van de europese commissie mevrouw van der leije zei ze dat dit het moment is voor verandering

Nou ja goed dat kan ze in principe de komende jaren blijven zeggen maar misschien is dit inderdaad wel het moment niet voor verandering maar dat het gewoon gaat veranderen al was het maar omdat groot-brittanië op 1 januari de europese unie echt definitief in welke zin dan ook verlaat maar ook omdat de politieke partijen hier uw standpunt over europa en de toekomst van en de relatie met nederland moeten bepalen

Omdat er verkiezingen zijn op 17 maat 17 maart volgend jaar nou ik hoop dat het een interessante discussie voort onderhoudend

Gasten hier

Aanwezig

toeschouwers die kunnen vragen stellen

Dat zal zo rond ongeveer kwart over zes zijn en thuis kunt u ook een vraag stellen via de mail en heeft hij al eerder via een uitnodiging

De mogelijkheid voor

gezien hier aanwezig bas eickhout

Groenlinks

europa

Van onder tot boven

europarlementariër

Fijn dat u er bent andré bosman die niet alleen de buitenland voert woordvoerder voor de vvd is sinds kort maar ook ambassade geven een onderzoekscommissie van de tweede kamer leidt naar de uitvoeringsorganisaties maar we hebben het niet over maar is een drukke agenda

onze onze in lijn daar is hier femke van s en

dat is ik weet niet of mensen thuis horen maar ik vind toch dat ik dat even moet zeggen dat hij een meneer van eekelen aanwezig is die ik wel vaker op dit soort bijeenkomsten zie

En die begint dan meteen met het stellen van een vraag terwijl de nog helemaal niet een signaal voor was afgegeven maar goed u heeft alle recht dat te doen ik moet wat harder praten ondanks de microfoon dank u wel houd het bij en corrigeren als er iets mis gaat en ja en hier is van

D66

als je eraf bouali hij is de woordvoerder van d66 voor europese zaken

Ja ik moet toch even zeggen dit is een bijzondere dag een dag in verwarring het heeft ook alles met ons te maken want een van onze belangrijkste

partners in de atlantische samenwerking is de verenigde staten en het zou heel raar zijn om en actualiteiten debat niet hier ook even mee te beginnen en het zal straks ook nog wel iets uitgebreide

Aan de orde komen toch even een klein rondje ter introductie in positiebepaling

Was hij houdt u heeft de hele nacht

Gekeken

Toch staat je doet nog fris bij daarom van leuna niet tafel worden

En ja die is er nog hoop en welke hoop nadat u heeft gezien of hoe moeten we de taxeren

Nou ja volgens mij het allerbelangrijkste om toegang te concluderen dat wie er ook wind amerika en een ongelooflijk verdeeld land is dat ook de komende vier jaar heel erg intern gericht zal zijn de senaat lijkt in de handen van de republikeinen te blijven dus als biden wint dan heb je ook weer interne obstructies waarin met mijn muur vast zit eigenlijk met zichzelf en dat is alleen maar weer een noodzaak voor europa om ook echt beter en slimmer en strategische nadenken wat willen we nou zelf als europese unie en niet meer zo ja hoe leunen op de verenigde staten wat we natuurlijk heel lang gewend waren nou het zal zeker straks nog wel zo'n beetje in de hele discussie

Sluit mijn misschien moeten we ook wel zeggen ik dacht eigenlijk zou heel fijn zijn als donald trump president wordt van te weten we definitief dat de europese samenwerking gewoon moet maar ik begrijp dat het ook met joe biden feite hebt dezelfde situatie is niet bosman u heeft in de verenigde staten en lange tijd hun gewoonten en in het gebied met welke kleur ik woonde 10 jaar in texas ja dat is hardcore publiek en country en dat is dan krijg ik een beetje gevoel van waarom loopt dit zal mensen vragen van waarom stemmen deze mensen nog op trump nou heel simpel trump is een republikein en republikeinen stemmen republikeins

ongeacht wie het is was het in het verleden nog omdat ze veld tegen hillary waren ook dan nog een keer

Maar in principe is een republikein gewoon republikein en zo werkt dat in amerika en zo wordt dat gedaan er is ook heel weinig nuance net even over met met bas dat

het is heel sterk gepolariseerd je democraten en republikeinen daar waar je maar kijkt toenadering zoekt en hoe je al gauw gezien als ja vader is misschien wat zwaar gezegd maar een trump push daar ook op van je bent voor mij wij gaan winnen dit is de club en anders gooi de niet bij je dat doet ik per tweet of per ruzie of maakt niet uit en dat is

De daarmee herken je dus het feit over hoe republikeinen democraten in amerika in de wedstrijd zit toch even een politieke taxatie nog een vraag aan u je ziet en presidenten zittende president

Gaandeweg het tellen is nog bezig het hele democratische proces is nog in volle gang en die zegt nou ik ben het gewoon en laten we de tellen maar stoppen en als het nog geteld wordt in de uitslag zou veranderen dan is het fraude hoe moet je deelt taxeren

wetende dat dit een van onze

Ja pilaren is qua partnerschap

ja als je als je dit soort uitspraken zou hebben van een

Van een leider ergens in afrika in azië dan zouden we gelijk concluderen van dat dat was een da's een dictator kan u waar is een dictator dit zijn uitspraken die niet horen bij een democratie

Dit is een ondergraving van instituties die we met ze alle van belang vinden niet alleen in amerika maar ook in de europese unie en ook daar zien we

landen die minder met die democratie op hebben en dat is een enorme zorg en dat is ook voor de unie als ie een unie wil blijven of nog sterker moet worden in een geopolitieke speler dan zullen die bij elkaar moeten gaan komen en op dit moment zie ik toch wel een aantal landen afdrijven

Wat denk ik een risico is voor de unie in de toekomst ja daar komen we zeker over te spreken mij gebruikte zelf het woord dictator ik ben er niet over begonnen in een ander land zou iemand dat zonder meer zijn dus in een beschaafd land per definitie

Ik vind ongepast het is echt onvoorstelbaar en dat niet bij iedereen de vlaggen afgaan van dit kan niet waar zijn nou in amerika heel veel commentaren we zijn ook die kant op maar in binnen zijn eigen republikeinse partij voor zo verder nog een partijen is hoor ik weinig commentaar ja tanken van s u bent gespecialiseerd op het onderwerp waar we het hier over hebben europese politiek maar u bent ook voor wie dat niet wist het bekend over het fenomeen leiderschap heeft u veel over geschreven

Als je kijkt naar wat er nu daar gaande is en ook nog even uw kennis van leiderschap meeneemt in gedachten wat is dan wat staat er achter is ja ik punt van wat net wordt gemaakt dat zal ik daar nog even op ingaan want ik kan in mijn inleiding hier natuurlijk ook niet aan voorbij gaan 7 maar specifiek als je kijkt naar leiderschap dan denk ik dat je daar ook die tweedeling ziet of dat waar vanuit europa heel

Nou ja misschien gechoqueerd kijken naar het leiderschap van van trump en natuurlijk met het contrast met onze hoofdleider in europa angela merkel kan niet schotel zijn nou daar zitten een aantal culturele verschillen achter maar het ook tank ik voor voor amerika is dit toch een natuurlijk een heel uniek figuur die dus op een hele specifieke manier door zich te profileren als nou ja misschien wel een man van de straat op een bepaalde manier heel ondanks dat hij een de toren woont daar toch succes mee weten hebben ja en het het woord ja ik wil niet je iets vreemd maar het woord dictator

Kwam toch ook de afgelopen 24 uur elders ook voorbij en het woord is hier gewoon ook als algemene constatering

Gevallen vind je dat je dat eigenlijk in die sfeer moet gaan wegen

Ja je ziet wel hebben de specifieke vormen van autocratie die dus heel erg leunen op naar je op de leiders zelf in de persoon van de leider en dat is iets wat de wat trump wel doet haar probeert dus allerlei instituties

Machteloos te maken te ondermijnen door en en daarmee ook de alle macht naar hem toe te trekken dus dat is dat komt wel overheen met wat hem natuurlijk in andere dictatoriale systemen gebeurt ja klinkt allemaal heel heel ernstig nou ja nogmaals verenigde staten en

De een of de andere presidenten speelt straks in de discussie nog wel een rol nog even wij u meneer hebben wali toen toen ik zelf vannacht dat zag en ook met mensen nog in sociaal

Digitaal contact stond ging het woord staatsgreep bijna nou niet bijna ging in ieder geval over het net dus zo'n soort gevoel vond hij dat verstelbaar

Nou weet je ik heb een ik heb vannacht gekeken tot geloof ik een uurtje of drie half vier toen met ik slaap gevallen en daarna ben ik wakker geworden toen kreeg ik een beetje een wissel brexit gevoel en toen dacht ik potverdorrie het gaat toch niet de goede kant op maar ik denk misschien dat we even wat breder moeten trekken dan ik weet dat we nu die amerikaanse verkiezingen die staan om een heel scherp of er op ons netvlies wat mij betreft en volg mij zij op de voor gesprek is dat ook of je nou op het buitenlands beleid terrein nou dadelijk bij de hebt of trip

We zullen op de lange termijn denk ik steeds meer en amerika zien wat europa anders gaat behandelen en ook anders ziet jij dat heeft te maken met de wereld waarin we nu leven hij iedere generatie doen de periode waarin ze leven een woelige periode en daar zitten we nu eigenlijk ook in in een vs die dadelijk naar binnen gekeerd is en misschien steeds protectionistische boord

We hebben dat de afgelopen jaren ook van concreet gemerkt aan de btw die op non-actief is gezet terugtrekken uit hoe het helpt ook in de zee ze van de prins staten terugtrekken uit klimaatakkoord van de benen staten dus heel veel echte concreet te stappen en wij blijven denk ik hier in open beetje verbaasd 8 en te kijken wat gebeurt er nou in die wereld maar het is niet alleen de vs zal china die heel consequent aan zijn mag basis aan de bouwers het is rusland met poetin die heel consequent ook aan onze grenzen zit het is erdogan het bos voor naar oh het is duarte in de filipijnen dus die hele wereld is aan het veranderen zitten een geglobaliseerde wereld en ik denk dat daar zal ik ook de discussie over gaat ja dan zitten we hier als europeanen zitten we nou kijk ik heb wat gaan wij dan doen ja ik zie dat is trouwens gek genoeg ook al het thema van het is kussy mij ik wou toch even een hulpvraag cellen nog voor mij personen

En laat ik het een ander woord gebruiken

Een koe detail dat gevoel kreeg ik vernam

Vindt u dat een voorstelbare gedachten op zegt iets valt wel mee je overdrijft

Nee ik ik denk dat dat gewoon ja heel serieus wat daar gebeurt is een volgens mij ik zat vanmiddag ook te kijken hebben heel veel ook juristen en volg mij ook de procureur-generaal van dat wat pennsylvanië hele harde woorden uit gingen wij geworden en x ja ik ben wij hebben ik zo mijn collega sjoerdsma heeft meteen ook op twitter gezet en de sluiting helemaal bij aan van wij moeten die amerikanen op aanspreken we moeten de minister van buitenlandse zaken van de europese unie moeten nu ook een duidelijk signaal geven want dit is echt onaanvaardbaar ja dat is inderdaad goed dat je die zelf noemt samen met groenlinks en de sp is dat verzoek ook gedaan heb wat ik wil dat verzoek beslissing dat zou nederlandse regering moeten doen nou we moeten hier stelling tegen hem en duidelijk ook laten zien dat dit dus niet bastin een democratisch proces en zij dreven ook voor even politieke

Liever binnen half kwesties de vvd onderschrijft dat ook ik heb dat niet meegekregen nog maar ik heb dat is sven koopmans in principe de woordvoerder ik heb hem niet allemaal mee gekregen of wat wat zijn reactie jansma als u en laat staan

Nou ik vind het inderdaad heel zorgelijk alleen moet even kijken hoe dat er precies een diplomatieke verkeerd doen bij dat we elkaar er op aanspreken lijkt mij opstandig ja ja oké nogmaals het is gezegd we hebben het toch al weer wat tijd alvast voor uitgetrokken we dan nu toch de staart en de je begint met de inleiding van vws en en

Daarna komen er nog twee stellingen op het scherm en dan proberen we het nogmaals een beetje te structureren en zo tegen kwart over zes of eerder als dat gevoel der is kunnen de door u hier wat vraag gesteld worden en wellicht ook thuis

aan uw het wordt ja dankjewel en ja zoals ik al zei begint mijn presentatie natuurlijk bij de bij de dag van vandaag en ja het de uitslag is het nog to close to cool maar ik denk dat we al wel een hier net ook aan tafel kunnen zien van eja de is wel wat aan hand hè los van bieden nou gaat winnen

zien we dat er dus iets aan de hand is in de verenigde staten afgelopen vier jaar natuurlijk hebben we al gezien dat trump langzamerhand een aantal van de cruciale democratische instituties probeert ondermijnen onderhandelen hier een cartoon van de over de media

maar nu met de oproep en dat hij de uitslag wellicht niet gaat accepteren gaat aanvechten

denk dat we nog een extra gent zijn overschreden het definiërende kenmerk van de democratie is toch dat er een vreedzame overgang overdracht van de macht is als er voor verkiezingen zijn geweest als je dat gaat negeren dan dan overschrijd je natuurlijk nog een extra grens

De vraag is dan oké is en amerika daarmee dan nog wel de leider van het vrije westen van de vrije wereld en wilden wij zo'n leider dan nog wel voegen als europa

Daarbij speelt en dat wel kwam hier net ook al een tafel naar voren nog een nog een meer 8 grond hebben de dress om er is langere tijd om meer aan de hand heb toen ik nog studeerde krijg ik te horen over amerika als de benign hedge hem om dus de op macht in de wereld maar daarbij hoorde ook als bin ein hen de getuigde

Goedgezinde

Grootmacht dat je dan ook voor de wereld volgde hen dus dat was het idee nou we hebben denk ik wel gezien en de loop van de jaren dat we een overgang hebben meegemaakt van de benign hey john naar nu dan america first he dus

Daarbij kun je vragen en je vragen stellen bij het leiderschap van de aard van het leiderschap ook wat amerika nog kan en misschien ook nog bereid is om te geven in de wereld dus het is niet alleen een kwestie van van capaciteiten of je een wereldmacht bent maar ook van de bereidheid daartoe

en hierbij kun je dus inderdaad ook zien dat het nu dus nog een extra dimensie aan tram

Aan pijp komt van de andere kant van de zaak wij als europa willen wij dit nog wel volgen is een amerika nog wel de leider van het vrije westen als dat dit soort rare dingen gebeuren

Dus het woord rond tot de tot de culturele dimensie en dan hebben we het niet alleen maar over pop culture and taal als dominantie

amerikaanse dominantie maar maar amerika hoort in onze ogen toch ook een van de voor vestigt ze zijn van de vrije democratie

We hebben ook gezien dat europa over dan friend is de staten en minder bereid is om deze rol te spelen van leider van de vrije wereld zeker in de richting ook van europa

We hebben gezien dat we merika zich terugtrekt uit allerlei multilaterale samenwerking

op het gebied van milieu en dus de het klimaat tekort van parijs op het gebied van handel waar hij met handel solo gedreigd

technologie

Veiligheid de navo en dan nu komt daar een extra dimensie bij van de liberaal democratische waarden en dat betekent volgens mij dat europa zich eens goed achter de oren moeten krabben en dat haar een noodzaak bestaat voor europa om autonome te zijn en dat kunnen we en dat doen we ook voor een groot gedeelte hen dus europa heeft denk dat we mogen zeggen en leiderschap school op het gebied van milieu

Ze gaan uit parijs maar wij gaan toch

Secuur en europa kan nog steeds haar belangen en standaard af 3 dwingen op het gebied van handel je ziet dat ook heel duidelijk in de brexit onderhandelen en we zijn zeker geen leider op het gebied van technologie maar bij beren ons wel kranig

En de commissie legt boetes op aan google en andere grote tech maar

Company's en we hebben ook de die die pr ingevuld in europa

Het probleem is ligt denk ik eerder bij de laatste twee dimensies die op het scherm staat dus de veiligheid en de democratische waren erbij komen niet zo heel goed mee op een buitenlands beleid in defensie en wij kijken wel met afschuw naar de aantasting van de liberaal democratische waarden nu in de vs maar we hebben hier zoals treft werd opgemerkt ook intern zelf problemen mee

En dan in het licht van dit alles aan u kijken we even naar de vreemde staten maar dit is inderdaad ingebed zoals al eerder gezegd werd in een grote gespeld veel speelveld

dus in de hele wereld is er iets aan de hand te zijn nog andere ontwikkelingen waar wij ons toen moeten verhouden en eigenlijk kun je wel zeggen er is onrust aan alle grenzen van europa

Nou mijn eerste stelling daarbij zou dan ook zijn dat nederland zich moet inzetten op een verdere versterking van het gemeenschappelijk veiligheids en defensiebeleid

Eigenlijk is het gewoon een logische gevolgtrekking van wat ik hiervoor zeg zeker als een nachtmerrie uitkomt en en bij de laatste bastion horen van de liberale democratische waarden moeten wij ook in staat zijn om die te verdedigen

daarnaast is zo sowieso de soevereiniteit op dit gebied zeker van klein land is nederland een illusie

De na voor betekent al dat we afhankelijk zijn van de vs en andere europese partners

en trump en zijn houding en de onduidelijke gevolg van brexit op dit gebied drukt onze neus alleen harder op de feiten en je moet maar eens afvragen hen van wie zouden wij nou liever afhankelijk zijn van de gezamenlijke europese defensie macht of nu van de verenigde staten ondanks dat dat logisch lijkt en ook meer nederlanders volgzaam

Dan tegen een europese leger zijn niet alle partijen die het nog over eens dus dit is het misschien een leuk onderwerp dadelijk ook voor debat

Tweede

een tweede punt wat ik graag wil maken want als verdampt beter voor onszelf moeten zorgen en autonome moeten zijn hoe doen we dat nu en zeker in het licht van onze interne problemen

Want we zijn allemaal verschillend in europa we zijn allemaal verschillende landen met verschillende culturen en leeft best wel grote verdeeldheid op cruciale onderwerpen

binnen de lidstaten en we zijn natuurlijk ook al decennia bezig aan een debat over legitimiteit waarbij we eigenlijk nog steeds oplossing niet weten

dus hoe kunnen we europeesch bestuur naam dezelfde legitimiteit geven als nationaal bestuur

Mijn vraag daarbij is ook hè moet europa niet meer gebruik maken inspelen op hagen natuurlijke aard en van haar aard haar kracht maken

Nou ik heb een voorstel en ik denk dat dat misschien wel moet kunnen

Maar voorstel zou zijn haar en europa van verschillende snelheden

Ook daar is al het nodige over gezegd

En ook dat hebben wij in europa voor een deel ook alleen als je kijkt en ik heb die niet goed zichtbaar maar een prachtig plaatjes krijg je dan van wat er allemaal is aan

gedifferentieerde integratie ze dat we zoals we dat ook wel noemen nou ja om naar voelbare plaatjes volgens mij soms ik ik vind ze altijd moeilijk te lezen maar bekende de grote voorbeelden de euro's sjeng het handvest voor de grondrechten maar de zijn maar weinig burgers die ook weten dat er een keuzemenu bestaat over act roy octrooibescherming echtscheiding op belasting op financiële transacties en hier zit denk ik een crux is het wel iets en de aanwijzing

waarop we het beter kunnen doen want volgens mij is er meer mogelijk en met name op het politiek gebruik van de gedifferentieerde integratie

want als je kijkt naar studies dan zie je dat meeste gedifferentieerde integratie nog functioneel is er zijn het staten die nog niet helemaal aan de voorwaarden voldoen het is vaak zijn vaak ook tijdelijke arrangementen

Maar volgens mij is dit een instrument waar we ook politiek beter en gebruik van kunnen maken

We zijn verschillend en dat mijn bloed moeten we ook koesteren dat mogen we ook koesteren

Dus het kan zijn dat er sommige staten voor kiezen om met elkaar verder te gaan op het gebied van migratie

Samen de vooruitstrevende migratie club te worden en de zijn staten die dat niet willen en misschien moet het mogelijk zijn om daartegen te kiezen en die andere staten wilden misschien wel weer meedoen met de club van de defensie samenwerken

en wat er nou het mooie is is dat dat niet alleen maar het behoud van eigen diversiteit en eigenheid in de in de hand werkt maar die clubs die overlappen elkaar niet precies en dus waar we nu wel de spreken over noord en zuid in termen van de eurozone kiezen hun dat soort dingen kan het duidelijk zijn dat de helft van noord wel meedoet met defensie en de andere helft van noord niet en dan krijg je wat waar politicologen noemen haar kruis en de scheidslijnen

En kruis en de scheidslijnen dat weten de biggetjes uit het sprookje er al maken voor een heel erg sterk huis want die bakstenen die zet je niet rechten op elkaar nee die laat je overlappen en zo bouw je een sterk huis

het geeft dus ook het gevoel van veel meer en de gevoel van identiteit je kunt meedoen met club bij echt bij wil horen en het geeft ook veel meer vrijheid beeld van vrijwilligheid wij willen meedoen met deze club en we hoeven niet perse van brussel

ik denk dat dat een heel goed effect kan hebben op de legitimiteit van europa

En als je een aantrekkelijke club of vormt die succesvol is veel goal scoort dan wilde de andere daar vanzelf bij horen

Dus mijn tweede stelling zou zijn nederland moet inzetten op meer multispeed europa

Juist ook op politiek beladen

Thema's

helder een een vraag wellicht nog ter verduidelijking

wat is volgens u de reden dat die samenwerking op veiligheidsgebied in buitenlandse olie steeds mijn niet echt van de grond komt wat wat is nou de de echte reden daar ja ik ook ik denk dat dat de illusie is van de soevereiniteit

Dus dat wij toch graag zelf deze competentie in eigen handen willen houden en daarbij niet goed doorhebben dat we ook met de nederlands legen onszelf niet kunnen vertrekken en is dat ook dat is een sturende vraag maar corrigeer me als u dat kletskoek vind is dat zeker als ik naar nederland te kijken is dat ook indirect als onderlaag nog nog zo om de nederland toch altijd nog steeds heel erg arm in arm wil lopen met de navo en de grote broer die de verenigd staten heet ja ik denk dat het nederland natuurlijk historisch gezien is dat een land wat heel erg atlantis gericht is geweest en ik denk dat het daarom misschien voor nederland wel iets moeilijker is om om om zich om te draaien en andere kant op te krijgen ja nou begon geloofde zeggen dat dit is het moment en zo zeggen dit is het moment maar goed dat is niet een vragen mij maar vraag aan u ik ga even heeft toch het rijen we hebben bas eickhout als eerste u bent

Koop europa ze me een beetje rare je zin maar gewoon u bent voor samenwerking meer samenwerking

Het liefst op alle terreinen en meer slagkracht wij u ziet als geen ander als europarlementariër

Steeds die zelf remming binnen dat hele bouwwerk van die 27 waarbij komt dat nou door

Jij volgens mij komt dat door

toch de verdeeldheid van lidstaten ik moet ik zeggen femke ik ben heel goed verhaal en de eerste stelling is van mij betreft heel makkelijk op de beantwoorden helemaal mee eens verdere versterking van gemeenschappelijk veiligheids en defensiebeleid eens punt klaar voor is mijn kunnen we daar snel over eens zijn dan kunnen we straks gaan we discussiëren over het leger ja of nee maar dat vind ik echt dat dat is leuk voor een politiek debat maar het gaat natuurlijk ook de stad daarvoor is gewoon veel betere samenwerking is al cruciaal en ongelooflijk belangrijk

Waarom lukt dat niet omdat mensen heel graag het landen willen heel graag hun vee te houden en hier toch nederland heeft een beweging gemaakt en nederland u wel wat meer nu ook op buitenlandse beleid

Zelfs mark rutte aan nu dat dat vetorecht misschien op dat dat losgelaten moet worden nou dat is eigenlijk een aardverschuiving

Je wel dat dat heeft rutte wel die kant al geregeld op onderwerpen ja oké oké zie dat ziet er terug kabbelende bl super jammer dat hij wil het probleem toen al resultaat maar bijvoorbeeld en dan ga als je dat wilt door denken dan zou dat ook bij de verenigde naties misschien moet bij de veiligheidsraad na dan is een land als frankrijk no way dus elk op elk gebied zie je dat er telkens dan een land is die een reden heeft om je niet mee door te gaan en daarom zijn er al heel veel constructies die multispeed europa mogelijk maken maar dat maakt het bouwwerk juist heel erg onbegrijpelijk en en daarom frank en jouw heer jou kruis en de scheidslijnen ja dat is een leuk voor de bouw maar ik denk in de politiek is het ook belangrijk dat mensen iets begrijpen van de politiek en de unie is heel erg ondoorgrondelijk geworden die juist door die die al die commissies en en juist al heel veel van die kruisingen scheidslijnen en bijvoorbeeld met buitenlands beleid kun je zeggen naar we doen het alleen met de landen die willen maar buiten europa kijkt men gewoon naar wat vindt europa mooi voorbeeld vandaag op trump heeft de sloveense première premier heeft meteen eigenlijk

Trump gefeliciteerd dus je hebt meteen een een leider die als de eerste trump feliciteren met de overwinning kun je natuurlijk zeggen nou misschien moeten we met slovenie even niet verder gaan met buitenlands beleid maar voor de buitenwereld is de ecu daarmee verdeeld dus ik vind het een beetje een theoretisch concept multispeed is er al maar de buitenwacht verwacht kwam dat europa daar gezamenlijk in optrekken en dan zul je ook die sloveense premier dus moeten corrigeren en dat betekent ook dat je moet accepteren welkom straks met d66 natuurlijk ook een deel van je soevereiniteit voor dat samen zal moeten inleveren en dan moet je niet zo moeilijk over doen het is ook een beetje nep soevereiniteit en om te doen alsof nederland lekker soeverein trim de les gaat lezen ik bedoel met alle respect als mark rutte nu teruggaat bellen

Weet ik niet eens zeker of je precies weet van welk land rutte zal zijn zoals europa als europa zal bellen maakt dat meer indruk misschien niet op trimpe ze gevalletje apart maar vaak wordt dat toch een sterke verhaal als je dat gezamenlijk doet dan heb je dus meer soevereiniteit als het gezamenlijk doet nouja ik heb uw verkiezingsprogramma concept gelezen dat is ook nou ja in de geest mij hier dan iets uitvoeren gezegd wat wat groenlinkse deel dus de inzet ook voor informatie is duidelijk je treft het dat het verkiezingsprogramma van de vvd vrijdag uitkomt en

En bij hier toch over dit onderwerp te praten doorgaans is de paar graag de over uw ook maar niet zo lang bij de vvd dus volgens mij kan nu al verf vast wel even zeggen dat zegt er in ww2 dan weet ik nog niet

En ik sliepen ldl over van ik even in de rede een beetje onbeleefd dat ik in mijn vorige week bij de algemene politieke beschouwingen in de eerste kamer hoorde ik de premier heel duidelijk zeggen het bijna onopgemerkt want het wordt niet massaal landelijke gevolgd die algemene politieke beschouwingen aan de overkant van de tweede kamer maar toen zei jij

europa is ook bij mij niet meer langer alleen maar de handel en wat hij vaak gezegd heeft maar is ook een waar de gemeenschap dat is niet helemaal nieuw dit zegt hier wel wat vaker maar toch het is het is een opschuiven naar dat europa bel meer is dan niks en of alleen maar handel sorry een beetje haar verspreking en dus wat welke kant moet moet de vvd uit in dit in de tijd dat ik dus woordvoerder van de europese unie ben heb ik inderdaad exact dezelfde gezegd het is namelijk een waar de gemeenschap essentieel daar waar de waardes uit elkaar gaan convergerend waarden beleid is natuurlijk desastreus is er ik ga handel drijven maar als de handel van de een met hele rare clubs wel doorgaat en de ander niet dan heb je geen gemeenschappelijk handelsbeleid dan heb je ook geen gezamenlijkheid in in een unie die eigenlijk veel meer gezamenlijk optrekken

Ik vind het ook de de te kracht van de verschillende snelheden vind ik dus niet ik vind het een risico is dezelfde discussie als over opt-out

Natuurlijk zeggen ik kon trekt mij aan het verhaal van de europese unie maar wat is dan de unie waard en dan moet je gaan kijken hoe komen nou tot dat gemeenschappelijke

veiligheidsbeleid

Buitenlands beleid

natuurlijk zijn er landen die heel sterke mening hebben over hun eigen positie ten aanzien van buitenlands beleid ik hoef maar frankrijk te zeggen

En daarnaast ook duitsland in in wat minder sterke mate maar duits en frankrijk heeft de hele sterke mening over hoe zij kijken naar het buitenland waar ligt hun belang dan zie toch afrika voor bijkomende zijn ze toch op een andere manier mee bezig dan andere landen binnen de unie en op het moment dat je dan zegt dit is een taak van de unie en de europese commissie zeg je dan dan worden lastig van de zeg ik was hij voor hem moet ik dan als nederland opeens nu volgens zijn aan frankrijk want dat is dat is het probleem waar we in zit in hoeverre zijn we bereid als landen om dan ook een stapje terug te zetten om te zeggen oké ik ben bereid om te zeggen het franse belang is minder groot dan het gemeenschappelijke unie belang dat zijn nogal vragen die je dan moet stellen want op dit moment zie ik dat nog niet gebeuren er zijn moeten worden wel stappen gezet heel goed ben ik heel blij mee mits goed als de vvd zegt terras van buitenlands beleid een stuk van de gekke dat je sanctiebeleid en mensenrechtenbeleid dat je het op veto zit we zagen net met de discussie over de sancties op wit-rusland op een land blijft het dan hangen

Zit er nog wel veel meer achter natuurlijk in de discussie over van god waarom wordt turkije niet op andere manieren aangepakt ook dat zit weer heel moeilijk bij elkaar maar de zie je dus de complexiteit van landen die niet op één lijn zitten met verschillende belangen maar komt dat ook misschien door

Ik vraag het maar hoor ook al is dit sturend wellicht dat dat

De wordt steeds gekeken naar de verenigde staten is een groot mag de machtigste land van de wereld

Europa is als blok

en een van de machtigste geloof de tweede economie is met al die landen bij elkaar eigenlijk ook een grootmacht en een grootmacht kun je ook nastreven

Te zijn geo-politiek en ik vind het altijd zo apart dat dat dat steeds die poging niet wordt ondernomen er wij willen gewoon een grootmacht zijn want om ons heen zitten allemaal hele rare grootmachten

En wij kunnen dat beter doen dan die andere ja ik heb wel onbeleefd in een debat aangegeven dat de europese unie is een duitse krachtig u de landbouworganisatie die bezig met herverdelen op een grens is dat comic tegen in het chassis laatst mijn debat gezegd ja maar dan heb je dus de essentie van het probleem wij zijn met de unie bezig met de verkeerde dingen als je een geopolitieke speler wil zijn als je bezig bent met inkomen subsidie voor boeren waarbij het grootste deel van het geld naartoe gaat dan moet je je afvragen van

Wil ik weer al die geopolitieke speler zijn als je dan kijkt naar wat wij uitgeven

Wat we als u niet uitgeven aan onze veiligheid en onze defensie in onze internationale verantwoordelijkheden is dat een schijntje

Eerst een schijntje dus het is ook een en steden of mind' van een commissie en van een raad die zegt luister wij vinden die gemeenschappelijkheid in die veiligheid zo belangrijk daar gaan we ook op inzetten maar dat is dat is zo'n krachtenspel maar goed te kijken waar we naar baas hoe je dan die verdeling van het geld gaat krijgen dat is echt een gedoe ja maar het is wel een scherpe tijd ze zei in een wereldmacht

Zijn dus ga ik stel moet een keuze zij zag dat zij we in dat de kat in relatie tot voorbereiding van europese top mening exact het moet een bewuste keuze zijn om een geopolitieke speler kennen uit niks als je er wat wat wat ik doe ik niet zo ook bij u in uw partij

Stukken lees over europa

vind ik deze gedachte echt terug maar even nieuwe woordvoerder oké

dus het gaat helemaal dus eet u heeft ook ongetwijfeld

Zich bemoeit met de tekst vorm dat concept verkiezingsprogramma beperkt als een andere groep dus ik namelijk niet naartoe baan wat je ziet is dat steeds meer mensen ook aangeven dat hij dat die rol die geopolitiek spelen van de unie van van belang is en dat we alleen de proof of the pudding is in the eating dus ik kijk ik ook best uit bij ons verkiezingsprogramma we zijn best wel terughoudend in de discussie over europese unie in deze verkiezingen denk ik omdat ja er is weinig te verschuiven in de discussie over europa dus ik ben heel benieuwd wat er in gaat ja en als ze die niet bevalt dan gaat u gewoon naar een andere partij nee we hebben nog hij gaat om naar de leden het concept dus we kunnen absoluut en ik en ik denk dat er wel mensen zijn die serieus kijken naar de verkiezingsprogramma waaronder ikzelf maar ook mensen hier aanwezig om ervoor te zorgen dat het een heel duidelijk verhaal wordt

Meneer bouali eigenlijk toch ook dezelfde vraag

trouwens in uw partij zit in deze coalitie uw lijsttrekker en minister heeft zich zeer scherp en geprofileerd uitgelaten over wat de nederland binnen europa zou moeten zijn in het verkiezingsprogramma staat het ook heel duidelijk en het inleveren van soevereiniteit

De houd mijn vrouw elkaar genieten slot op de mond zo noemt ze dat gewoon dat moeten we het zo over hebben uw analyse waarom is dat steeds zo'n zich herhalende discussie en komen we daar nooit verder in

Maar ik vind dat een moeilijke vraag me zo te beantwoorden maar ik moet wat ik zou kunnen doen niveau als op op de de presentatie die net schreef erover het veiligheids geleid een gemeenschappelijk defensiebeleid

Daar voeg ik denk ook gewoon bas want ik denk dat we daar gewoon daar moeten we gewoon naartoe en

wat denk ik voor de europese unie belangrijk is de komen dus we zitten nu op middenin een pandemie in de kooi zit

Crisis er komen waanzinnig veel uitdagingen op ons af of het nu de klimaatcrisis is vluchtelingen aan de gense de gezondheids en crisis die we nu hebben onze handels positie en dan al die landen die ik net in begin ook noemde al die dreigingen die op ons afkomen en

Laat ik dan toch maar het woord gebruiken de uw burgers je mensen die op ons stemmen die willen de antwoorden die zijn vanuit dit komt allemaal op ons af en wat biedt de politiek ons en ik denk juist dat we ervoor moeten zorgen dat het tegen onze een uw burgers moeten zeggen nou we hebben jarenlang tientallen jaren is soms al eeuwen ook aan die natiestaat gewerkt op een nederland frankrijk oostenrijk zweden italië

en we willen we hebben nu met elkaar allemaal afgesproken dat we dat gezamenlijk een europees land ga doen omdat we daar juiste meer waarde uit kunnen halen ik heb bij wie noemt zelfs de burgerij en dan sla ik even op aan dat het op zich vrij logisch vindt van kamerlid dat hij de burger af en toe even in zijn verhaal de bij betrekken maar

die burger denkt dat onze deel van de burgers

toch een beetje anti-europa en bemoeizucht naar je al die clichés zagen afgelopen zondag nog bij lubach en leuk hartstikke leuk programma maal in dat onderwerp vond ik een beetje raar heel traditioneel klassiek

frame van europa's meer beetje raar are club en de nou en zo voort de poot even kwijt en

Dus verder volstrekt irrelevant een mededeling maar het punt is die burger is eigenlijk helemaal niet zo pro europa als u wel beeld is hoe gaat u die burger over de streep trekken om te zeggen dit moet het kan niet anders kiest ervoor nou ik denk dat dat niet klopt wat u nu zegt op die burger die dat was wel heel lang deel wat precies die nodig en die steun van de burger voor europese unie je dat we wat degelijk laten alle onderzoeken zien dat er wel brede steun is ook in nederland over een s' voor europese unie wat er wat er wél gebeurt heel vaak is dat politici nationale politici ook een mijn vvd-collega misschien ook wel is eigenlijk heel vaak op de uni afgegeven als het dus puntje bij paaltje komt en dingen lopen niet lekker in brussel of dingen zijn die goed gegaan dan is het brussel lopen dingen wel goed en hebben wel dingen voor elkaar gedaan anders de nationale natiestaat hij dat voor elkaar gebokst ze zullen altijd een heel negatief stickertje geplakt op de europese unie betaalt zich natuurlijk uit dat zie je nu ook bij de plek zitten als je maar lang genoeg een negatief verhaal vertelt over de europese unie over integratie dan krijg je op een gegeven moment ja een brexit op krijg je hele negatieve gevoelens van die burgers maar ik denk dat een breed in europa

gedeeld wordt dat we dat de steun is voor het europese project hoe we dat dan precies moeten gaan doen dat ik de discussie of van die legitimiteit eh dat is natuurlijk wel de vraagt uur met zijn al op moeten lossen hoe zorgen we er nou voor dat die burgers een link hebben met dat brusselse met het europese hoe zorgen dat ze erbij betrokken worden asino even over het antwoord nadenkt van de vraag die zelf oproep

Namelijk hoe doe je dat andré bosman even ja want ik werd op aangesproken over dat we negatief afgeven op de europese unie de vvd kijkt positief naar de europese unie en belang waar de organisatie me zeker ook handel en veiligheid maar waar wij wel zorgen over hebben is wat is de verantwoordelijkheid van de unie neemt de unie de verantwoordelijkheid die zij moet nemen en dan zien we echt problemen als ik kijk naar het stabiliteits en groeipact de had de commissie veel harder aan moeten pakken maar ontstaat de de de divergentie in de in de unie dat landen niet in staat zijn om mijn zaakjes op orde te hebben natuurlijk ontstaat er dan onrust en

Ook een stukje wantrouwen ook naar een commissie toeval jong wordt het weer opgepakt en dat heeft natuurlijk een effect op vertrouwen dan het overgeven want daar in bewaring dan nog geen antwoord op gegeven over die soevereiniteit naar buitenlands beleid laten we nu nog steeds heel benieuwd naar gaat ie soevereiniteit overgedragen worden maar dat is wat uw lijsttrekker zegt zei mary sue verwarde antwoorden kan er uren op in martin soeverein in uw huisstijl nee jij mij die soevereiniteit is eigenlijk ook wel een beetje een um discussie want in hoeverre zijn we nog soeverein als nederland hebben u noemde net ik een aantal bij zijn we worden bijvoorbeeld handelsgebied

Zijn we ook al niet eens meer soeverein als nederland dat wordt door de europese unie gedaan en allerlei ontwikkelingen internationaal die beïnvloeden onze is nederland we hebben al lang niet meer we gaan hier eens over onze eigen munt als china producten op onze markt wilt dumpen dat doen ze dat gewoon als ergens oorlog uitbreekt

Dan hebben de ook meteen effecten want als we vluchtelingen uit syrië komen hebben we daar ook meteen effecten van dus waar zit en die soevereiniteit nou minimumloon neem hem mee ja maar om je op een chauffeur de reis begint hij weer iets anders maar de soevereiniteit in algemene zin waarom geen gemeenschappelijk minimumloon in europa maar die soevereiniteit in algemene zin is een soort van gedrocht eigenlijk wat je bedenkt dat ze die hier gaat eigenlijk terug naar een soort van natiestaat gedachten toen we voegen nog provincies waar in nederland dat u eigenlijk willen terug naar die provincies en hij wij met z'n allen met elkaar weer allemaal hier in nederland op een provinciaal niveau met de kelders buiten ons beleid gaan zitten maar wat zeg je lijsttrekker dan wat dragen je dan overal zo vrij niet naar hij draagt niks over wat je vergroot je soevereiniteit je zegt dus we doen dit nu gemeenschappelijk we hebben als we het alleen zouden doen krijgen we niet voor elkaar dus doen we het gezamenlijk in de europese unie dan heb je dus een grotere soevereiniteit ik een grotere kerk als nederland om invloed te hebben op beslissingen bijgeloven zijn geen invloed op hem werkloosheid in omloop nou ja ik denk dat je op de lange termijn werkloosheid ook op europees zou kunnen oplossen ja die concurrentie kan dat bij een voorgesprek je er al over de europese unie landen die zijn veel congruent er dan de staten van de vs bij elkaar bij onze economieën zijn heel erg op elkaar afgestemd

Dus op een gegeven moment zul je ook moeten gaan nadenken al dat wat doen we dan bij voor met een minimumloon met werkloosheid er zijn best veel dingen die op europees niveau met elkaar kunnen bespreken kunt meer gezamenlijkheid doen en daar vind ik dus die hele discussie van oké dan zijn we onze soevereiniteit kwijt gezegd een non-discussie we winnen aan soevereiniteit en dat zie je ook vaak als nederlanders in een actieve speler in brussel behoorde ook gehoord luister hebt de flinke invloed punt die we hebben omdat we meedoen en als we juist niet meedoen en heel erg naar binnen keren zijn gegaan wat dan met minimumlonen wat dan als er de werkgelegenheid jij daar gaan we op die rem trappen en dan heb je dus helemaal geen invloed fvf femke van s die graag hier op iets wil zeggen en dan bas eickhout ja ik wilde eerst nog een keer op wat er eerder gezegd werd hij want volgens mij heb ik een misschien wordt makkelijk stelling

tafel slechter nele een lastige staan en oefening van de tweede daar voel ik weinig de support nog voor hier maar dus ik wil daar nog wel even op reageren en maand als we napraten over europa als een wereldmachten en dus als je rood als een leider wil optreden dan is het inderdaad dan moet je ook extern moet je een stem hebben en moet je praten maar het gaat er ook en mij ook vol vooral omdat europa ook leiderschap intern toont het dus die burger die net genoemd wordt daar gaat het mij daar gaat het mij alcohol of vooral om misschien het is de communicatie naar de burger en hoe ga je van ja hoe ga je nou als de burger of steeds meer burgers niet meer bij de hele grote club een u wilt worden op wil horen maar welke club wilde ze dan wel horen en kun je dan misschien soep club smaken maar die aantrekkelijker zijn voor de burger

Dus dat is denk ik voor mij eerder een gesprek wordt je intern hebt in de u als extern en extern is het natuurlijk zo het zou fantastisch zijn als ze met een stem spreken maar dat doen we nu ook niet dat hebben we nu nooit gedaan dus ik zie ook niet precies dat dat dan een verlies is als we naar meer die gedeputeerde integratie zou te gaan bas eickhout ja daar volgens mij kijken even terug naar jouw vraag kees waarop je zei van het de burger wil het niet het is altijd en altijd in interessante stelling de burger bestaat niet volgens mijn volgens mij is de samenleving net zo verdeeld als wij hier zijn

En wat je wat het interessante is als jij in opiniepeiling of wat dan ook aan mensen vraagt wil je meer mag naar europa als het op deze manier formuleert dan krijg je meerderheid naam nee denk het niet maar als je dan vervolgens vraagt wil je dat europa meer gezamenlijk doet op buitenlands beleid op klimaat op vluchtelingen is het alle antwoorden ja ja ja en ik denk dat het tijd voor het voor een discussie ook zeker in het nederlandse debat dat dat consequent wordt doorgevoerd wat betekent dat dan als je wil dat europa daar meer op doet dan gaat het op een gegeven moment wel degelijk een competentie vraag worden waar nu heel vaak de nationale politici een beetje van weglopen ik vind het een mooi voorbeeld toch ja sorry andrea het wordt toch een beetje anti vvd maar goed dat dat wist je wel in de europa dat ik god en te nemen bijvoorbeeld het discussie over die we zagen met het corona fonds waarin rutte als een van de grootste eisen had dat dan nederland wel een veto mag behouden op hervormingen en als een land die hervorming die doet dan moet het naar de raad getrokken kunnen worden want dan kan rutte daar met zijn veto der iets van vinden soevereiniteit heel stoer

ten eerste dat betekent ook dat je daarmee soevereiniteit geeft aan elke andere regeringsleider hij dat wordt dan even niet zo heel erg benoemd maar je geeft elke regeringsleider veto want daarmee eigenlijk het hele idee van een snel hulpfonds heel erg ondermijnd en ten tweede wat interessant is nu zie je dat nederland al aan terugkrabbelen is voor dat hulpfonds want die eisen die europa stelt in het semester met de landelijke aanbevelingen die vind nederland wel lastig

Kortom wij vinden het alleen interessant als wij italië de les kunnen want da's bijna altijd dat zit er achter italië die heeft iets verschrikkelijks gedaan enver blijkbaar italië's een soort obsessie voor vvd cda maar vervolgens als dat betekent dat als je de aanbevelingen echt wat dwingende wil maken dan zal nederland iets aan zijn congestie moeten doen rekeningrijden dan zullen we aan ons belastingparadijs iets moeten doen dat wil dat willen we dan in een keer niet dus blijkbaar willen we alleen dat de commissie dwing het is maar andere landen die hypocrisie

dat ondermijnt het geloof en het vertrouwen in de een en daar zit wat mij betreft het grootste probleem nou dan wil ik wel even op reageren dat marty kroon ja want waar die frustratie vandaan komt ook in de samenleving in nederland dat we hebben al jarenlang de afspraken in de stabiliteits en groeipact

Als italië daaraan was gehouden 10 jaar geleden waren de problemen nu niet zo groot geweest sterker nog hun sterke economie in italië of frankrijk of spanje is een versteviging van de economische positie van de hele europese unie en de frustratie is dat en dan toch even jonker die gewoon zegt ja frankrijk in frankrijk dus die gaan we niet aanpakken en daar zit de zorg als de europese commissie strakker was geweest in

Uitvoeren wat we met zijn alle hebben afgesproken dat is diezelfde waarden gemeenschap wat er gewoon onder zit dan is dat vertrouwen erin een commissie die zegt wij pakken dat door maar deze dagen in frustratie ja maar dat niks en dan kijk toch even want er wordt nu gekeken van jong nederland moet ook

Hervormen

dan zeg ik weet je wat de pakken we de benchmark van de laatste 10 jaar nou lachen want wij kijken nu vanaf nu en verder ja daar heeft italië nog wel heel veel laaghangend fruit wij hebben al ontzettend veel hervormd afgelopen tien jaar de zei ik laten we de benchmark pakken van de afgelopen tien jaar wat heb je er vorm te ben ik best bereid om te kijken wat moet nederland nog doen in verhouding tot de laatste tien jaar maar het is heel makkelijk om in nederland te wijzen maar dan doen ze altijd er komt nederland aan de beurt die netjes hervormd zijn financiën op orde heeft en als eerste aan de lat staat om geld te geven singer wacht even wij hebben vormt de werd er jarenlang ze kijken naar nederland jullie zijn veel te hard en je pakje economie maak je economie kapot

Totdat er een probleem ik sta kan hele betalen

twee dingen hier op ten eerste een van de stomste opmerkingen was inderdaad jonkers opmerking over frankrijk

Dat was helemaal niets hoe europa hoe de europese commissie precies naar de landen kijkt dat is zeg maar de de humor van jonker die zo nu en dan een groot ja ja dat is totaal die ik zijn leven omdat niet iedereen misschien die jongeren dienen jullie heeft opgegeven met is een interview met een krant gezichten en en waarom het frankrijk niet hervormen dat is een ook weer oncen incorrecte vraag want frankrijk moest wel degelijk ook hervormen alleen in het debat wordt dat heel snel platgeslagen die doen niks en nederland doet alles is totale onzin maar vervolgens jonker is jonker en die is een briard dienen je uit de interessante man maar ik ben op zich blij dat hij niet meer voorzitter van de commissie is want die maakt er aan beetje zou houden dat frans bic we pas que c'est la france het was gewoon om een grapje er al vanaf te zijn en dat is en dat komt nu ongeveer elke keer de nog elk europees debat in de tweede kamer terug en dus dat is een hele onverstandig gezet maar nu terug naar italië want je moet andré gewoon niet eerlijk zijn die staatsschuld is begonnen in de jaren 80 en 90 dus die stand van heel ver weg en de afgelopen tien jaar heeft itali' gigantische hervormd om te proberen die staat schuld terug te dringen dat is gelukt tot 2009 toen kwam de eurocrisis is willen mogen gaan en gaat nu ook weer terug italië hervormd wel degelijk misschien niet op een duurzame manier maar op die cijfertjes waar mijn dame de vvd altijd op focus begrotingsoverschot en staatsschuld zit ik arie gigantisch veel te doen alleen dat wordt allemaal weg gezet als niet belangrijk en wij als enige doek voldoen aan en het is precies diep beeldvorming die ondermijnend is aan het vertrouwen dat er iets gebeurt in europa dan moet je heel erg mee uitkijken is het mag nog heel even iets aan toe groeien en tegen ondernemen en oude het ook de collega over geld praten en je hebt ook een entree die heb ik heel vaak over brengen geld naar het zuiden en dat wil ik ook in daar hebben jullie het al weg nemen we geven hen heb ik niet gezegd even van dijk nooit gezeik ik hoorde je volgt mijn net zeggen we geven ze geld nee wij moeten geld geef je niks oké dus van in den brede oké maar dan wil ik wel eens naar de nether betalen ja haar moeder geld geven ja we zijn eigenlijk heel stiekem een hele grote netto ontvangen want dat wilde ik ook we hebben dat er naast met het ook dat heb ik in debatten gezegd we hebben ook in die hebben met italiaanse is voor buitenlands vaak hebben toe geluncht en toen kwamen er ook een aantal onze collega's die hebben heel ergs het heel erg op van de kost ons geld dat zuiden en dan moeten we altijd geld aan geven en maar we vergeten iedere keer een andere kant van het verhaal te vertellen wat is dat dat zuiden levert ons ook heel veel geld op wij zijn een van de grootste handelsnatie ster wereld ik heb het laatst wel eens uitgerekend op erve jou even om er gekeken tientallen miljarden verdienen bij aan landen als spanje frankrijk italië net al te bieden en dat ja dat is het is het import export beleid zout ja maar dat was wel indien enorme grote bedrijven zijn nederlandse bedrijfsleven baat bij heeft uw achterban oké ook mens maar de dat verhaal moet je ook vertellen je me ook vertellen dat hij europese unie die interne markt ons heel veel vruchten oplevert en dat hele negatieve narrative van die zuidelijke lidstaten die die die doen het misschien niet dat dat heel goed in die doen het anders dan ben ik heb ook een andere structuur

overheids gestuurd maar verdiende eigenlijk als handelsland aan die londen waanzinnig veel meer zijn de grootste exporteur alle wegen in in in spanje en italië zijn ze wat de ons aangelegd er spoorwegen onze bedrijven als heineken verdienen aan het is echt ongelooflijk en dat moet je op dat verhaal moet je ook blijven maar hoe nationaal uitkijkt iets verder namelijk

Richting verkiezingen op 17 maart en daarna een formatie en daar moet het hoofdstuk over europa

aan de orde komen eerst even tussen vragen schiet me opeens te binnen het is wel zo'n politiek vraag je mij ik ben het toch nieuwsgierig moeten eigenlijk gewoon weer een staatssecretaris of misschien wel een minister voor europese zaken komen

Ja februari en terwijl zij zat zat sowieso bonzend greasy of vangen wat onmogelijk nog gamma duurt kan worden moet worden voorgelegd aan de leden bestaat er nu hier voor een de conceptversie

En ik denk dat dat heel verstandig is want dan heb je een soort van knooppunt van al onze belangen op europees niveau die breng je dan hij een iemand sarah bedenk dat u op zich niets of uitleggen en heel veel mensen snappen het ook zowel dat het nodig is denk ik maar

En bas eickhout is daar ook voor hen geloven in ja het staat ook in ons kies nora maar dus ik moet wel ja nee en in het verkiezingsprogramma van de vvd staat het ook nee weet ik de met een classic ow ik weet het niet en je wil hem niet vuil spelletje van hem ik ben ook hun met jou ik vind dat het zou moeten moeten niet dan zou ik wel prima nu met de minister van buitenlandse zaken ja dat vindt u ja ja oké

En vindt iedereen dat eigenlijk dat op zich ook nu wel gaat zo ik vind ik vind voor het niet doen vind ik ook iets te zeggen en wat de europa gaat oprollen deelterreinen overal alles is inmiddels europeanisering

Dus het zou ook heel goed zijn als dat gewoon begint geert zit in alle ministeries en als een logische

Niveau meegenomen dat feitelijk tuurlijk met al die radar op zich al een beetje zo weer zaal een lezen daar en niet zo veel over een wordt er hier in nederland niet zo veel over al die afzonderlijke raden verslag gedaan maar dat is een andere kwestie nou laat ik dit maar even rusten het terug naar die formatie en ik hem bezitten ook wel in de nieuwe situatie je gezondheidszorg daarvan is hij nu plannen ontstaan om daar toch op dat gebied meer samen te werken de premier heeft inderdaad

Ondanks nog wel gezegd dat blijft wel een nationale zaak maar toch in brussel ook bij de bij de raad

de europese raad wordt het toch gesproken over meer samenwerken in een woord gesproken over

Met dit

Technische ontwikkeling liet u al even vallen en digitale europa is het plan

Migratie maar bovenal inderdaad de situatie geopolitieke situatie met de verenigde staten en de andere blokken om ons heen dat de noodzaak is gewoon we moeten het nu wel doen dat betekent toch ook dat je een beetje over je hoe is dat ook alweer over je schaduw geloof het moet een springen ik zeg ook wel zo over je schouder moest springen maar dat dat schijnt heel gevaarlijk te zijn maar of je schaduw moet een spray nam zeggen laten we dat gezeur over italië toen en de griek het erbij laten we dat nou is dat oude nummer diep laat even in de kast zetten we gaan nu gewoon opnieuw beginnen te praten over

europa wij kunnen niet zonder een andere doos maan dat is dat een optie om gewoon eens wat vrijer te denken en die ouwe koek weg te laten dan ben ik een groot voorstander van alleen je neemt wel die historie mee je neemt wel al belangen mee van landen als ik kijk naar er wordt voor de defensie geweest waarin de defensie-industrie heel erg zeker in de zuidelijke landen heel nationaal is ingericht er zit een overheids belang in de kern zeg je u tegen als een hele andere ding dynamiek dan in noord-nederland waarbij privaat en bedrijven zijn zoals je zegt we gaan naar een gemeenschappelijke defensie-industrie

Heb ik wel een botsing van belangen dan zit ik wel met een overheidsbedrijf

Wat een concurrent is van een privaat bedrijf dan zeg ik oké dan moet je eerst een level playing field maken dus we maken ze of allemaal

Overheidsbedrijf

of maken ze allemaal privaat maar in die gemeenschappelijkheid van dat verschil daar kom je niet uit dus dat betekent dat je ook een keuze moet maken ook als overheden van hoe wil ik verder met industrie is heel specifiek over defensie-industrie van gaat over veel meer industrie ook daarin zal je bepaalde machtspolitiek moeten

Ga maken over hoe je daar mee verder wilt want een discussie over de gezondheid wat als het probleem er waren landen die zeggen luister de mondkapjes die zijn voor mij en sterker nog ik blokkeer deze container die gaat niet de grens over ja maar nu is er met dat vak zijn bijvoorbeeld wel meer samenwerken dan in het begin ja ja maar als u nog een paar punten zou willen noemen op tafel leggen bij bij informatie het hoofdstuk euro maar wat zou je dan heel belangrijk vinden en vernieuwend in vergelijking met je al die oude discussies over nederland en de europese unie die we niet vaak zien nee maar ik vind de de kracht van de commissie is het daadwerkelijk uitvoeren wat ze moeten doen en wat ik toch wel vaak zie is dat ook een europees parlement over heel veel dingen emoties en abonnementen aanneemt waar ze niet overgaan en dan dat klinkt allemaal heel mooi maar die moet je afvragen van wat is dan de essentie daarvan doet de tweede kamer nooit nee mijn pijn doen moties over de wereld vrede de doelman je gewoon nummer maar dat is dat is wel een probleem en het interessant is het klopt helemaal het parlement neemt echt wel eens nutteloze emoties aan maar het parlement gaat er ook niet over dus het doet ook niks dus daarom dat ik ook zegt dat doet de tweede kamer ook de tweede kamer neemt ook moties aan waarvan je denkt nou god werd het gewoon de politiek statement pets dat is wat het is moeten we dat dan meteen weer vertalen naar een een machtsgreep van uroloog omdat het nemen dat ik zeggen dat je dat zeg nee maar het gaat optreden van wat moeten veranderen kees ik denk dat op heel veel fronten dus meerdere samenwerking nodig is wat extra moeten veranderen is de toon de toon van de vvd is echt door het het is een moet je europa de het is van oh ja europese samenwerking weet het europees parlement de feestcommissie op zoek naar een feest om op dat soort kretologie iets hartstikke leuk en grappig maar het helpt helemaal niets je ondermijnt de samenwerking die besef show keihard nodig hebben dus de toon als je het hebt over verkiezingsprogramma dan is dat het allerbelangrijkste en dat zou ik het liefste willen zien en dan kunnen we daarna over de vaccins hebben op het klimaat van hen over vluchtelingen en dan femke wil ik met jou een debat wat jij bedoelt met multispeed wat dat met klimaat dat gaan we dan zeggen nou ja weet je dan laten we de polen maar lekker een eigen ding doen dat zeg ik toch niet zitten in een maand moet tech bedrijven als je daar iets om veel regel het ja die tag bedrijven moeten allemaal dan dezelfde regels krijgen in die interne markt dus kun je ook niet uit shoppen vluchtelingen bleitz nogal ondermijnend als je t donker reis ik naar weet je wat jij hoeft niks te doen waardoor dus het gevoel de is ook nederland moet straks wel vluchtelingen in nemen maar hongarije hoeft niet waarom niet rechtsstaat zou het niet in willen shoppen dat is gewoon een eis omdat wij kunnen waar de unie zijn dus daarom ik vind dat debat multispeed

Ik vind het theoretisch ik vind hem goed klinken maar we had ik al zei we zijn het maar als je dan echt alles gaat door denken zie ik gewoon niet zo heel veel mogelijkheden om het nog meer te doen dan we al doen je moet er gewoon voor gaan bedoelt er jij wil jij wilde erop reageren nou ik nam dan wil ik aansluiten bij de tonen wat je net zegt van daar zit volgens mij de crux en en ook bij de het idee van de multifeed europa dan gaat dat het dus niet om dat door hongaren

Maar hun ding mogen doen en wij mogen dan niet ons ding doen het gaat erom de om dan dingen samen te gaan doen met de mensen die willen wij willen bepaalde problemen oplossen en dat gaan we dan doen en sommige bij alle andere landen willen dat misschien niet en dus is er dat wat doe je dan kanaal en voetbalt de bijvoorbeeld dat het gebouw op het gebied van migratie dus ik zie ik zie dat wel vol maar zijn daar een aantal landen in europa die zeggen nee wij vinden die situatie gewoon te erg wij willen ons ruimhartig opstellen en dan gaan we met een aantal landen gaan we dat doen

En dat maakt me niet uit dat de ander het niet meedoen maar wij willen bij deze club horen want bij wij waar dit zijn onze waren om ook van die mensen te zorgen maar dat betekent dat dus ook binnen die club we wat nu feitelijk ook gebeurt bij migratie dat er een aantal mensen gewoon niet meedoen maar wel lid blijven

Ja precies en dan is het dus ook zo dat als je dan ook mee gaat dat het nu is de discussie gaat over hongarije et cetera maar ook andere landen die dan wel naar hongarije wijze nemen ook bijna geen mens op er zitten nog steeds daar in de kampen in grieken hey maud shell als ik van u in de rij luister naar mijn volgende en rechtsstatelijkheid kijkt wat een belangrijk onderwerp als hongarije niet beschaafd wil zijn en polen laat de polen zeker ook niet vergeten met wat wij echt basiswaarden vinden in onze samenleving en wat de europese unie poort te zijn moet je zegt nou die doen dat niet mee maar ze mogen wel lid blijven nou ik denk dat we dat je dan of de waar discussie dan heb je wel iets te pakken wat denk ik gewoon niet kan en dus dot dot dot

dus daar zou ik dan daar zou ik idd ook niet die kant in de maar dat zou hij misschien zijn er wel heel veel voorbeelden in hen geleden ook geweest waarin we wel die multispeed gedaan dat is een heel veel dossiers in de commodore zelf ik heb er eentje merken nu mee bezig met internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen dat willen we als nederland heel frankrijk er stomen bezig maar dat land nog niet goed in europa dus dan kun je best wel zeggen maar een aantal gelijkgezinde lidstaten van een weet je wat we gaan doen we gaan dat hij gaf me een paar lidstaten gaan we dat optuigen en dan gaan we kijken of dat werk een hoop of in de lange termijn ook al speel over dat die landen erbij komen dus het is ook gewoon in het verleden heb ik veel van dit soort gaucher schat van smeek u dit zult niet je betoog denk ik dat je dat overal op los mening maar dit is wel een oplossing op een aantal dossiers die u misschien niet willen vlot deur waarvan je zegt dat willen we wel vraag naar laten we vast met een paar landen beginnen ik ben te hem er mee eens zijn maar ten eerste het kan al en ten tweede daar is vaak al de moeilijkheid even een voorbeeld werd genoemd digitale belasting er is dus een kopgroep van landen dat een digitale belastingen doen dus precies wat je wil femke namen kan aantal landen zeker bij willen wij willen op die financiële transacties aan transactietaks sorry daar op dat is het daar willen wij op samenwerken en nederland bijvoorbeeld heeft gezegd wij doen niet mee onbegrijpelijk maar goed dat was in nederland standpunt maar wat je ziet is dat dan vervolgens en de landen die het wel willen toch heel erg kijken van ja maar wacht even als wij het doen voor de financiële transacties waarbij dan last van hebben en een land als nederland doet niet mee dan gaan ze toch weer helemaal uitkleden totdat het uiteindelijk eigenlijk niets is en dat bedoel ik dat heel vaak de mogelijkheid er is maar waarom gebeurt het niet of gebeurt dus dan heel halfslachtig

Omdat je toch in die interne markt zit je zit toch in een financiële markt en dan is duitsland en frankrijk dit wel wilde kijken dan toch naar de benelux die niet meedoen van de ja wacht even als wij dan onze transacties gaan belasten en zijn niet dan komt de oneerlijke komt red sea dus laten we dat toch maar wat minder door dan zie je precies waardoor het in de praktijk niet gebeurd en kijk met toch uiteindelijk naar brussel naar europese commissie doe jij het maar voor ons allemaal ja daar zitten we dus daarom dat ik bedoel die discussie het kan maar in de praktijk is dat heel vaak heel moet ik zoiets als maatschappelijk onderneemt duurzaam ondernemen

Dat gaat beschikbaar lukken om op heel veel terreinen heeft zo'n direct effect op die interne markt die we zijn dat je toch zie dat partij een beetje druk schrikken en en dat het dan door toch maar europees en dan moet de commissie weer het is ook heel vaak dat beeld dat opgeroepen dat er ambtenaar van de commissie elke dag zitten van nou wat gaan we nu weer eens regelen voor europa is op totale onzin heel vaak zijn het landen die uiteindelijk er niet uit komen en zeggen brussel los het op voor ons en dan mogen ze daarna klagen maar dat is wel vaak wat er gebeurt maar goed ik ben er zeker niet oneens harris maar ik denk wel dat dat ook en veel meer als een politieke instrument ingezet kan worden he dus als je inderdaad al die keuzes maakt en ik ik denk dat ik best beleidsterreinen zijn waardoor de naar de effecten van andere minder zijn en waar je dat echt wel op kunt doen maar dat je jezelf dan ook zo profileert naar de burger en dus dat je dat je of land dan dat statement maakt want daar gaat het ook om en dus dat die burger ook weet van wij als nederland hoe we dus bij die club die dat wel wil en daar herken ik me in en dus dus daar gaat het me ook om en dus meer en dus op dit moment gaat het ook nog heel vaak gaan deze de arrangementen worden heel technisch ingestoken maar je kunt daar de schokken politiek veel meer mee doen en wij horen bij de club van degene die die mensen wel de dat doet nederland bijvoorbeeld met de vliegtuig belasting hebben wij gezegd nou daar willen wij eerst europees kijken of dat lukt lukt niet een vetorecht want belasting dan gaat met een kopgroep doen dat heeft nederland op zich in het verkiezingsprogramma in het regeerakkoord staan maar natuurlijk als we dan bij de uitvoering is wordt wel zeggen ja we willen zo met een kopgroep maar duitsland moet wil bij die kopgroep zitten want anders hebben wij er last van dat bij je toen in duitsland niet en duitsland zeg ja als wij doen moet pole het ook wel doen want anders en zo zie je en dan gaan we ook weer dus in de ik ben het daar helemaal mee eens help zich en om niet politiek snap ik maar je ziet dat in de praktijk dan toch heel snel je weer met z'n alle zit meneer bouali hoe zou u hem en te uw verkiezingsprogramma concept ken ik en

We horen bas eickhout naar die die twee standpunten die liggen wel min of meer gelijk zou ik het zo maar zeggen zo ook dit onderwerp zo kunnen fuseren en we dus gewoon de andere bijeenkomsten en als jullie nou de vvd zou willen overtuigen in zo'n formatiegesprekken om niet weer in die oude koek verzeild te raken maar ook misschien een concessie te doen op het een maar echt in in met met de nieuwe visie over nederland

in europa ze willen komen boekbaar

Wat zou de naam belangrijkste punten moeten zijn om bob boss maan te overtuigen nee nou zo zo lijkt het maar een goed idee als manier van een bewindspersoon hebben opgelopen dat lijkt me een goede start want dan hebben niveau iemand een gezicht ook voor europa in nederland en ze ruiken zo met met met met heel veel partijen strak

Zullen we gewoon bewindspersonen bij moeten komen dan is heeft niemand

Hele een hele grote sterke vijfduizend mensen waarnemen dan ook nog dat duurt allemaal in kan doen en ik hen en ik denk dat ook belangrijk is in evil die de de gewone de nederlandse burger of de europese burger dichter bij die olie bij de politieke proces brengen dus een aantal initiatief om ervoor te zorgen dat die democratisering verstevigen hoort bijvoorbeeld het europees parlement het recht op initiatief ook geven dat heeft nu al een europese commissie met dat je dat ook doet versterk ik de legitimiteit van brussel mee dat lijkt me een hele goeie

Dat we het europees parlement ook wat meer bevoegdheden geven om eurocommissaris bijvoorbeeld naar huis te sturen nou het dior homme zijn die groep wil ook naar de na het europees parlement toe en die te roepen ter verantwoording en als hij zijn huiswerk niet op orde heeft gedaan hij doet niet wat het europees parlement en de moeten hem naar huis kunnen sturen ik denk dat dat dat soort voorstellen zorgt genie' van ook voor dat er ook wel nou ja politieke

Het wat politieke worden en aac is bosman wel voor hoor ik denk ik gaf dit is nee ik vertel leggen en een structuur discussie en dat vindt jammer want het gaat naar waarom het gevoel dat je moet hebben bij een europese unie in de beeld wordt wel een beetje geschetst van de oude vvd al zijn de ik zie het belang van de europese unie de vvd ziet het belang van europese unie we verdienen heel veel ik heb hetzelfde getal 117 miljard is gewoon verschil tussen import export per jaar dus het is echt goud geld dat we dienen in de europese unie is een land waarbij wij negatieve balans hebben dus hier lat voor de rest verdienen we aan iedereen aan iedereen dus dus dat belang is er en daar heb je een contributie voor die betalen gewoon een europese unie doen we ook gelach maar dan verwacht ik wel een europese unie die gewoon goed werkt die goed ze dingen doet en in verantwoordelijkheid ook de moeilijke beslissingen neemt ook naar landen toeven hier moet voldoen aan een aantal eisen als kom op het strafbankje mijn voorstel zou zijn laat eens wat meer euro eurocommissarissen naar nederland komen waar we daar is gewoon het gesprek meer voeren op die manier die verbinding aan nederland veel sterker te maken kan zijn euro eurocommissaris ook duidelijk zeggen ja maar de bosman dit staat al een tijdje een witboek u heeft de stukken misschien niet gelezen we zijn hier al een tijd mee bezig de discussie is wel altijd in nederland je bent te vroeg te vluchten vroeg te vroeg te laat was altijd discussie met europa waarbij we soms niet altijd een tijdschema is goed in meer in in de gaten heb ik even bidden lengte verhaal wat meer geïnstitutionaliseerd in het parlement hij niet aan lk eis maar nee nee nee met mannen met ik ben monument ariërs nieuwe ik wil die die wil commissaris best wel spreken plus

wij moeten werken aan transparantie de discussie die we hebben over de limitée het is de stukken die eigenlijk waarbij je zegt nou die zouden best veel meer openbaar kunnen zijn

dat helpt ook in in any en ieder denk ik dus volg mij is dat de openheid transparantie en europese commissie die strak in in zijn verantwoordelijkheden zit toch even en daarnaast kan de heel veel discussie hier plaatsvinden over dingen die misschien wenselijk zijn maar niet gedaan worden wat doen wij ook maar de op die manier zou ik hem weer in willen vullen het is het is geen gewoon mooie frieten wat ik wel ziek o nu zo ronddraai dan is het heel erg van wij willen graag dit in dit een en europa doet bezitten je gezamenlijk met 27 lidstaten naar onze gezamenlijke toekomst reden betekent op nederland af en toe heel stiekem moet slikken van andere landen het kan niet zo zijn dat wij met die liever vanuit daar mee ik hoor je nu heel duidelijk zeggen waarheen dat is wat ik jou hoor zeggen van wij willen graag dit heb ik namelijk impreza dit wel in zijn volle meer informatie gedachten helemaal niks zeggen dat ze dat met deze voorstellen begint al een interessante pagina's te komen hoor dus dus wanneer ja ik ben het hierheen hij mee eens ik zal je namelijk kanten dat dat minder moeilijk is dan het lijkt

Nou ja dat moeten we nog zien en er wat wat de vvd straks maar als ik andreessen word ik nou dat gaat interessant worden want die eurocommissaris titel met liefde naar de twee dingen samenkomen die die die dat is ook 10 10 zijn vaker zeg maar die wil is liever altijd naar nederland komen dan dat nederland denkt we hebben wij denken altijd we zijn kleine niet belangrijk is op totale onzin nee dat ik ben zijn een van de grotere naja dat beeld goed ook wel eens opgeroepen

Die school eurocom saus wil dolgraag gekomen die transparantie dat is inderdaad van de raad waar je het over hebt dus de lidstaten

kijk het europees parlement je kan er veel van zeggen maar je weet echt op elk niveau waar wij kunnen staan waarbij overstemmen dat is een zo transparant dat je zelfs op de website het niet meer kan vinden ja dat is inderdaad dat is ja dat is een putje van aan actie maar zeker raad weten we niets van nee dat is inderdaad lastig dus een probleem deze probleem je lastige cijfer misser de tijd gaat heel snel in zijn er in de zaal nog vragen die ja er is daar een vraag en dan komt er een microfoon als je even u naam noemt en daarna de vraag de samen zich af van bergen de vraag is dat volgens mij is dat een klein olifantje in deze ruimte nog we zijn het erover eens hoe belangrijk t is waarom is de media-aandacht zich alle beroerd als je dat poep origineel beschouwd

ja ik heb voelt bijna de neiging om zelf iets over te zeggen beetje raar ik voel me totaal niet aangesproken

Maar daarmee ben ik als politiek journalisten althans in de haagse kothari wel een uitzondering en volgens mij zo zo'n breed probleem denk ik als we naar buitenland kijken er volgens mij zijn het aantal course content in buitenland afgelopen wat is 10 jaar enorm verminderd

Toen ik hem ozkan geplaatst wat hadden we bijna alle kranten zaten daar journalisten die zijn volgens mij alleen peter wateringen telegraaf overgebleven dus hebben sowieso gewoon denk ik internationale nederland steeds minder correspondent en buitelden ik ben ook met workshop de aandacht voor europa eigenlijk wel heel beneden per lesinhoud is al zolang er staat ik rondloop en discussieonderwerpen

Ik weet niets over mij deed ik volgens mij herkent iedereen het dat dat er een dat het het eerste eraf valt op de agenda van de journaals en redactie het ligt niet aan de kwaliteit van de cor studenten die er zitten maar nu zijn de van de meeste van een zeer hoog niveau dat kan ik toch zeggen namens jou kunnen zijn bij meestal problemen met de redactie sommen hun stukken kwijt kunnen zee en het spatten meespeelt is ook het beeld dat europa zo'n moeilijk is wederom hier wordt een beeld hij dat veel belang dus hilversum daar zitten de gedag cissé die denken ook een stuk uit brussel dan denken ze al dat het moeilijk is voor dat je het hebt gelezen als dat je insteek is ja dat denk ik ook wel een beetje en doe het liever weer het zoveelste duiding stuk van een tweede kamerdebat waarin cda iets zei omdat ze daar een daarmee bezig zijn allemaal van die meta-analyses ik kan u wel zeggen we naar een discussie laatst met een collega van een talkshow

En waarvan een heel veel zijn bij ons

Toen noemde ik in de europarlementariër moet je tien je uitnodigen ja het misschien wel een goed idee

maar die kent iemand nou zeg ja maar als niemand hem als je hem nooit uit nodig dan dan blijf niemand hem kennen

Dat het dus nou ja zo is dat zo'n vicieuze cirkel en het ging om een hij in dit geval hij zat niet in dat programma en zo gaat dat nou ja dat is elke vijf jaar bij de verkiezingen mogen europarlementariërs uitleggen waarom ze ze onbekend zijn en het vragen dan diezelfde journalisten die je vijf jaar lang niets gevraagd hebben dat je het nou ja het is niet dat ik continu al die media verzoeken hebt weggeduwd

Maar goed de me neer hoe waaien u zijt ze straks zoveel tegen mij zult er nou de truc als je om een onderwerp verlegen zit richting europese verkiezingen en moet je aan kamerleden vragen hoeveel landen hebben de euro noem eens twee eurocommissarissen

Naja enzovoort hem maar dingetjes uit verdrag van rome dat worden ge al heel ingewikkeld een paar van die dingen ze in de heel veel kamer deed u weten dat niet china of er ook van belang dat is de aandacht als je kijkt naar hoeveel aandacht bij voor de amerikaanse president ski ze hebben is druk van belang maar duitsland is best wel interessant volgens mij en volg mij hoor ik niemand de randen en nu al heel weinig met inbox kun jij dat nog zeggen want volgens mij is de aandacht van andere lidstaten hebben door als ik in duitsland ben en ik lees in parijs of voor in frankrijk tijdens net wat meer aandacht voor wat er in bewust is mijn gevoel mijn kan het niet slaven misschien dat jij wat beter kunt zeggen maak er belt voelde nederland in brede zin wat minder aandacht nou voor brussel mokum voor buitenland in brede zin is maar u niet of dat klopt

Ja ik vind dat is moeilijk ik heb daar zelf geen

Precies onderzoek naar gedaan maar wat wel klopt is dat heel veel landen

meer kijken naar wat er met de landen om ook om je heen gebeurd ik denk er de ecu is voor heel veel landen best wel ver weg en dat is een universeel probleem in de een maar je ziet wel dat spanje echt nadenkt over wat gebeurd in italië frankrijk en frankrijk naar duitsland en duitsland kijk naar oostenrijk en nederland door duitse journalisten kijken meer naar nederland dan nederlandse journalist naar duitsland soms dus dat dat zit zeker wel een youtube filmpje van aswell ook nog wat zeg maar met meneer van eten laat ook zijn vinger opgestoken

En daar komt de microfoon naar u toe u bent in het verleden ook nog zere we hebt geweest met europese defensie in de ja en laat hem het europese bewegingen nu met euro dépenses mij willen dus meer op defensie en veiligheidsgebied samen doen maar ik wil eigenlijk even een stapje terug wat ik niet gemis ik ik vond fantastisch verhaal door alle vier heb opmerkingen waarvan ik niet met alles eens was maar toch een grote mate mee kon denken met u wat mij opviel dat u niet heeft gezegd hoewel op het laatst het even terug leek te komen dat is in europa vandaag gebeurt niets als frankrijk en duitsland het niet met elkaar eens zijn

Dus zou ik zeggen is cruciaal voor nederland om in die discussie plaats te nemen en te proberen die eindeloze hoeveelheden onderwerpen waar de twee landen het nog niet helemaal over eens zijn om niet te proberen uit te werken bovendien vind ik maak rol is er bijna

Nou jaren gave van de hemel want zo heb ik frankrijk en nog nooit meegemaakt

Zo europees dus de kans ligt er nou wat betreft de stellingen

het eerste

Vind ik iets te algemeen

want wat is gemeenschappelijk veiligheidsbeleid en defensiebeleid vandaag

heel anders dan in de tijd dat ik miste was of staaltje tijd volledig

anders het is hier meer multidimensionaal

We praten over cyber war hi de

Hybrid warfare

en dat soort dingen dus je kunt niet meer praten over gemeenschappelijk veilige d ventje blijft het is he zeer veel omvattend geworden en het is eigenlijk geïntegreerd in

buitenlands beleid dus dat hoort er allemaal bij

En dat betekent een nieuwe organisatie

Nou wat betreft nederland moet inzetten op multispeed

Ik was al 15 jaar geleden voor dat idee van permanents

structured

corporation

dat is was het idee van een groep landen die op een bepaald onderwerp verder wilde gaan dan anderen

Dat is helaas ik geloof vooral eigenlijk door de duitsers

Een beetje afgezwakt

in persco mijn pass coda doen nu op twee landen na geloven

Malta en cyprus niet en anderen doen daar nu al mee maar ze doen niks een paar concrete' punten die op zichzelf beste moeite waard zijn

Maar het is geen

samenhangend beleid dus ik zou toch wel en wat mevrouw het altrecht als ik het ook met u eens dat u zei ja probeer met groepen

bepaalde dingen uit te werken niet om dan tegen de anderen

In te gaan maar juist een stapje vooruit te zetten iets verder te gaan en zo talrijk als

Permanence straks het kooperation

dat dat de eigenlijke

eigenlijk op ja dat nederland daar best

We hebben een aantal dingen waar we waar we goed in zijn en waar we belang bij hebben dus wijnholds

Ja meneer van ekeren dankuwel het leek x merk inderdaad het stellen van een vraag minder interessant is tanden analyse die uur geef dus dank daarvoor er is nog 1 vraag naar ronden we af en en en dan dat doen we dat meteen maar toch even persco nederland is heel druk bezig met mobiliteit is een belangrijk onderdeel nederland is de echt een trekker voor maar het zijn in dat concreet de uitwerkingen van dingen die er zijn ik ben toch wel

Multi snelheden op basis van waar de vind ik persoonlijk hij geen compromis opslaat

ja nog een vraag peter mullan suggestie en vraag een vraag en femmeke als je het hebt over de migratie kleine groepjes meer denk ik heb een open grenzen hoe dat gaan doen en een suggestie van mijn kant was een steeds niet over oordelen waar ik zelf steeds toch een beetje warm van binnen school die c's die open gaan in duitsland

Dus dat je op die momenten laat zien dat je de samen verstaan en de een wil misschien financiële voordelen zou best kunnen maar ga die dingen dus benoemen om te laten ontstaan natuurlijk gaan de dingen niet goed wat paar zoek vooral de dingen maar het samen wel kunnen doen want ik denk dat echt mensen raakt en ik vind die aan laatste misschien die vind ik wel interessant we begonnen we gaan amerika even vertellen hoe wat en ik vind dat heel redder lokaal zitten witte miesje muis ja

sorry

Nimbus goed het u het zeggen

Wim van es wilt u daar nog iets over zeggen maar die wilden sowieso nog iets zeggen ja nee ik allereerst eon vereerd natuurlijk met bijdragen van in van enkele dus dat het maakt mijn dag al goed natuurlijk en en verder is het in laat zou er de zo'n bestelling die die componeer om prikkelen nee ik ben geen politicus bij hem beleidsmaker dus ik weet dat het hele moeilijke

Implementatie issues hierbij spelen maar ik denk toch dat de moeite waard is om het te verkennen

wat zijn nog de behoefte om er

Ja en we hebben net dan madge echte laatste

dank u wel voor jullie presentatie

ik kan vraag hoe houdbaar vinden jullie in welke termijn een europese militaire macht

niet

En net ik dit mijn probleem is namelijk de grondwet

De nederlandse grondwet zegt dat de nederlandse regering is de baas van de inzet van onze krijgsmacht

Dus je moet even naar de definitie kijken en als je praat over een europees leger wie heeft zeggenschap over de inzet er is ook geen vn-leger er is ook geen navo-leger dat zijn altijd gedetacheerden

Eenheden vanuit nederland met een toestemming van uit bij ons parlement inmiddels regering

Ja want er wordt nu al gedaan de inzet missies is altijd een samenwerking van een eigen zullen wij met frankrijk zijn we in hormuz met verschillen schepen geweest was frans nederlands moet nu de de de dingen zitten daar dan zijn samenwerking van anderen kan prima alleen op met je zegt een europees leger dan is vaak de discussie oké is dan

Mevrouw van der leije de baas van het europese leger en bepaald zij kan wanneer de inzet en waar

Zonder tussenkomst van neons parlement voor de vvd heel simpel onbespreekbaar

Dat ze dat dat ze helder ja het zit er even niet in

het land wachten bij de vvd ja het is nu half 7 geweest ik wou het

Afronden

Hey ik wou wel zeggen dat dit deze discussie plaatsvond ook in de teken van de now the future of europe dat is zo interessant om dat te volgen kunt u ook op om allerlei websites van de europese unie vol want dit in discussie die eigenlijke dat weten bas eickhout beter die discussie moet eigenlijk opgestart worden dat steeds ze bedoeling van dit europese parlement met een feestelijke bijeenkomst in straatsburg nou dat wordt nog gestreden over wagen gaan en dat maar goed daar wil je het liever niet over hebben nee maar er is ze er is het is het is gewoon een nieuw

Een van de europese prioriteit van de nieuwe commissie en die wil een toekomst debat over europa eigenlijk in elke lidstaat gezien en dat moet natuurlijk ook dan ergens een keer samen komen en dus erbij betrekken en dat ze zucht ja origineel erg lieverd oh lily huisje we willen niet zoals de vorige keer bij het lissabon verdrag dat er een paar hotemetoten bij elkaar komen en dan met ideeën komen maar het is juist we echte bedoeling om om veel meer het maatschappelijke debat proberen los te trekken dat is lastig maar denkt hard nodig

En misschien denk ik ook als aanvulling dat we uw jeugd en op school dit al van jongs af aan met de paplepel in hun ingieten die europese samenwerking dus dat moeten we echt ook de harten nou dat doet het bureau van de commissie heren het europees parlement hier ook heel erg veel soms misschien voor voor ons onzichtbaar best wel veel aan mensen mijn mooie afsluiting

Dank u allemaal voor het hier zijn zeker in dit toch wel qua gezondheid ingewikkelde tijdsgewricht en met de luchtverversing is hier prima iedereen zitten nog picobello bij en ik zou zeggen een fijne avond en bij alles hoor je nu te zeggen blijf gezond dit was het