Het tegendeel. Hoe de affaire van de gelekte ministerraadnotulen verschrompelde.

maandag 3 mei 2021, 9:45, column van Jan Schinkelshoek

Zelden zal iets zo snel in z’n tegendeel zijn verkeerd.

Ja, ik heb het over het befaamde/beruchte ‘lek’ over wat ministers zeiden, vonden en deden rond de Belastingdienst, de kindertoeslagen en kritische Kamerleden. Dat leek heel explosief, maar na lezing van de ministerraadnotulen verschrompelde het sneller dan het opgekomen was.

  • 1. 
    Het bleek oud nieuws. Alles was in december al aan het licht gebracht door de parlementaire commissie onder leiding van Chris van Dam die de kindertoeslagaffaire onderzocht. Die signaleerde al zo veel ‘ongekend onrecht’ dat Rutte III begin van het jaar geen andere keus restte dan collectief af te treden.
  • 2. 
    De oppositie [Denk, Wilders] ging zo over de top [‘machtpatsers’, ‘vieze, misdadige spelletjes’, ‘politieke maffiabende’] – meer uit zwakte dan uit kracht - dat de rest van de Tweede Kamer alleen al daarom zich gedwongen voelde ruime afstand te houden.
  • 3. 
    De notulen lieten zien dat het niet alleen Mark Rutte was. Al er als iets mis is met de politieke cultuur aan het Binnenhof, zit het veel breder. Zelfs D66-coryfee Sigrid Kaag bepleitte ‘kaders’ om het politieke debat in de hand te houden.
  • 4. 
    Omdat het minder over de man en meer over de bal ging, konden potentiële regeringspartijen [PvdA, GroenLinks, ChristenUnie] - eerder nogal kritisch - de weg naar normalisatie van politieke verhoudingen effenen.

Wat zich liet aanzien als het laatste duwtje voor de beschadigde Rutte, ontpopte zich na zo veel uur debatteren in de Tweede Kamer tot een opmaat voor Rutte IV. Als de oppositie achter het ‘lek’ gezeten heeft, heeft ze zich lelijk in de eigen voet geschoten. Je zou bijna denken dat het een meesterzet van het Rutte kamp is…

P.S. Na deze episode zal elk kamerlid maar al te graag op het lijstje van te sensibiliseren critici willen komen te staan, denk ik. Het is een geuzenaam geworden voor parlementariërs die zo veel tegenmacht organiseren dat de macht over je gaat klagen…


Jan Schinkelshoek, oud-lid van de Tweede Kamer, is communicatieadviseur en adviseur van het Montesquieu Instituut.