De rol van de nationale parlementen in de EU en het Early Warning System

De rol van nationale parlementen in de Europese Unie en het subsidiariteitsbeginsel: een studie naar cases van het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland, Italië en Spanje van Diane Fromage, Joint PhD University Pompeu Fabra Barcelona & University de Pavia.

In haar promotieonderzoek bekijkt Diane Fromage of de introductie van het subsidiariteitsbeginsel daadwerkelijk heeft geleid tot meer macht voor de nationale parlementen of op zijn minst tot een rolverandering heeft geleid. Daarbij kijkt zij naar de rol van de parlementen binnen het eigen nationale institutionele systeem en binnen het Europese institutionele systeem. De controle op basis van het subsidiariteitsbeginsel is geïntroduceerd als remedie voor het democratisch tekort van de EU, door rechtstreekse 'participatie' mogelijk te maken voor nationale parlementen in het wetgevingsproces.

Toch kan men vraagtekens zetten bij de effectiviteit van het 'Early Warning System' (EWS, de gele kaartprocedure en oranje kaartprocedure). Allereerst omdat de procedure de nodige voorbereiding vergt van de nationale parlementen. Ten tweede is een goede coördinatie tussen de parlementen onderling essentieel om een gele of oranje kaart te kunnen trekken. Een meerderheid van de nationale parlementen blijkt niet te kunnen voldoen aan deze voorwaarden. Wel kan men beargumenteren dat het EWS op zich al een bedreiging voor de Europese Commissie is, die daardoor voorzichtinger is met het indienen van controversiële voorstellen.

Wel lijkt de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon - en daarmee niet alleen de kaartenprocedure maar ook andere bevoegdheden - geleid te hebben tot een grotere betrokkenheid van nationale parlementen in Europese aangelegenheden. Zoals in Duitsland, waar het parlement ook voor Lissabon al manieren had om de regering op Europese Zaken te controleren. Door de introductie van het EWS lijkt in Duitsland de belangstelling voor Europese kwesties toegenomen.

Het EWS zal dan ook meer gezien worden als een soort 'trigger' dan als een daadwerkelijk machtsmiddel voor de nationale parlementen: zij worden zicht steeds bewuster van de rol die zij kunnen spelen in Europese aangelegenheden. Met ander woorden: het EWS moet vooral gezien worden als middel om de nationale parlementen bij de Europese les te houden.

Bovenstaand is een verkorte vertaalde versie van een engelstalig artikel van Diane Fromage.

Meer over: