Politieke en economische verklaringen voor de ontwikkeling van de Nederlandse overheidsfinanciën

Het Montesquieu Instituut verwelkomt per 1 maart 2012 Wimar Bolhuis als externe promovendus.

Wimar Bolhuis studeerde af in de sociale- en organisatiepsychologie, bestuurskunde, en economie aan de Universiteit Leiden en de Universiteit Utrecht. Naast zijn studies werkte hij voor de Tweede Kamerfractie van de Partij van de Arbeid, waar hij na zijn afstuderen fulltime werkzaam is en zich bezig houdt met de terreinen gezondheidszorg, arbeidsmarkt en overheidsfinanciën.

Een cursus aan de London School of Economics and Political Science versterkte zijn interesse in de invloed van ‘de politiek’ op de hoogte en de samenstelling van overheidsuitgaven en -inkomsten. Hebben Nederlandse politici eigenlijk wel invloed op de overheidsfinanciën of is de ontwikkeling een autonoom of technocratisch proces? Zijn er verschillen tussen linkse en rechtse kabinetten, zoals men zou verwachten? Is de politieke samenstelling van het kabinet of de Kamer belangrijker dan stand van de economie? Waardoor richt de politieke aandacht en daadkracht zich op bepaalde beleidsuitgaven, terwijl andere terreinen jaren buiten schot blijven? Wat is de invloed van ambtenaren of vakbonden en andere belangengroepen? Zijn proefschrift probeert deze vragen te beantwoorden.

Meer formeel richt het onderzoeksproject zich op de politieke en economische verklaringen voor de ontwikkeling van de Nederlandse overheidsfinanciën in de periode 1950-2010. Er wordt gekeken naar de politieke aandacht voor de totale hoogte en de beleidssamenstelling van de overheidsuitgaven en –inkomsten, en de gevolgen van verschuivingen in deze politieke aandacht voor de overheidsfinanciën.

Het PhD project is daarmee een vervolg op zijn masterscripties voor economie en bestuurskunde. De studie sluit aan bij andere lopende MI- en internationale onderzoeken waarbij de focus ligt op het onderzoek van de politiek van de aandacht. Het doel is om de politieke aandacht voor beleidsthema’s over lange periodes in kaart te brengen.

Het theoretisch kader van het onderzoeksproject, het zogenaamde punctuated equilibrium model, stelt dat aandacht binnen politieke instellingen zich in korte tijd heftig manifesteert, onderbroken door langere meer stabiele periodes. Het zou de schoksgewijze ontwikkeling die de Nederlandse overheidsuitgaven kenmerkt en ook voor omliggende landen is beschreven kunnen verklaren.

Het PhD project staat onder de supervisie van dr. Arco Timmermans en prof. Jouke de Vries van de Campus Den Haag van de Universiteit Leiden.