De Hofvijver - Politiek van Den Haag tot Brussel MONTESQUIEU INSTITUUT
Nieuwsbrief jaargang 2, nummer 20, 24 september 2012
 

‘Formatie gladjes van start’

Tegen sombere verwachtingen op het Binnenhof in is de kabinetsformatie ‘gladjes uit de startblokken’ gekomen. ‘Alsof het al jaren zo gaat.’ Formatie-watcher Carla van Baalen, directeur van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis in Nijmegen (CPG), vindt dat ‘de zwartkijkers en andere pessimisten’ vooralsnog ongelijk hebben gekregen.

‘Natuurlijk zullen er nog best wel lastige momenten komen’, zegt professor Van Baalen, die de kabinetsformatie-nieuwe-stijl op de voet volgt. ‘Het verschuiven van het initiatief van de Koning naar de Tweede Kamer is geen chaos geworden, zoals gevreesd. De Tweede Kamer had er, ook dankzij scheidend Kamervoorzitter Gerdi Verbeet, goede greep op.’

Of de Tweede Kamer op enig moment met hangende pootjes terug moet naar het paleis - iets wat tegenstanders van de nieuwe procedure vrezen - laat zich volgens professor Van Baalen niet voorspellen. ‘Maar als de onderhandelingen tussen VVD en PvdA vastlopen, verwacht ik dat de Kamer weer een verkenner aan het werk zal zetten. En die gaat doen wat tot nu toe de Koningin deed als een formatiepoging misliep: consultatie van alle partijen. Op basis van diens bevindingen zal, net als met Kamp, de Kamer vervolgens bij meerderheid een of meerdere informateurs benoemen. De verkenner zal gaan overnemen wat tot dusverre op het paleis gebeurde.’

 

'Formeren gaat van au'

Plaat van de maand
omslag 'Gedogen schreef hij gaat van au'

‘Gedogen gaat van au.’ Bijna veertig jaar geleden beschreef Gerda Brautigam, Kamerlid voor de PvdA, hoe moeizaam de vorming van het kabinet-Den Uyl ging. Dat deed ze aan de hand van de ‘bonkige’ brieven van informateur Jaap Burger, die bijna eigenhandig de totstandkoming van het ‘meest linkse kabinet ooit’ (Mark Rutte) uit de vaderlandse geschiedenis forceerde.
Geïllustreerd met een scherpe, karakteristieke karikatuur van Opland, politiek tekenaar van De Volkskrant, die een kabinetsformatie vergeleek met niets minder dan een loopgravenoorlog: vanuit schuttersputjes bekogelde men elkaar maandenlang met bommen en granaten: in de vorm van brieven.
Uiteindelijk besloten twee van de drie christendemocratische partijen (KVP en ARP) het progressieve kabinet van PvdA, D66 en PPR te ‘gedogen’, de derde (CHU) ging in de oppositie. Dat ging van au.

 

 
Partners in beeld
Auto van informateur voor Paleis Noordeinde Verkiezingsaffiches met partijleiders

'Misverstanden
over formaties'

Speelt de Koningin helemaal geen rol meer? MI Maastricht ontdekte vijf misverstanden over de kabinetsformaties.

'Politieke leiders
steeds machtiger'

Ondanks democratisering van politieke partijen worden partijleiders steeds machtiger. Oratie van 'partijenkenner' Gerrit Voerman (Groningen).

Lees verder > Lees verder >
De konigin leest de troonrede voor Stembiljet met lijstecombinaties

'Meer aandacht
voor Europa'

Opeens is  er weer meer belangstelling voor Europa. Het Montesquieu Instituut (Den Haag) meet steeds de aandacht voor Europa in de Troonrede.

Plussen en minnen
lijstencombinaties

Had de PvdA wel een linkse lijstencombinatie moeten aangaan? MI Maastricht zet plussen en minnen op een rijtje.

Lees verder > Lees verder >

 

Kabinetsformatie

Voor en tegen

Somberaars hebben ongelijk: de Tweede Kamer kan het wel.

Wetenschappers  Bert van den Braak (MI Den Haag) en Wytze van der Woude (MI Maastricht) discussiëren over de start van een kabinetsformatie zonder de koningin.

Bert van den Braak > Wytze van der Woude >

 

Op weg naar een politieke unie?

Column

Aalt Willem Heringa

Aalt Willem Heringa

De Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) rapporteerde op 19 september dat 11 EU-ministers het eens zijn geworden over de toekomst van de EU als politieke unie; onder hen was ook Nederland. In a joint paper riepen ze op tot meer bevoegdheden voor 'Brussel'. Op 12 september waren er niet alleen verkiezingen in Nederland, met een als pro-Europees geïnterpreteerde uitslag, maar ook was er de State of the Union van de President van de Commissie Barroso met onder meer plannen voor een bankenunie. En verder was er de met spanning verwachte uitspraak van het Duitse BVerfG (Constitutionele Hof) over het ESM-verdrag. En tenslotte is er ook kort geleden een vervolgnotitie gepubliceerd door Van Rompuy over de voltooiing van de economische en monetaire unie.

In al deze plannen en uitspraken en papers is de teneur naar meer bevoegdheden op het terrein van monetair, economisch, financieel beleid en bankentoezicht. En dat alles roept ook de vraag op naar de plaats van democratische verantwoording en controle op alle nieuwe bevoegdheden en toezichthouders. Leggen we die democratische controle bij het Europese Parlement, bij de nationale parlementen, bij een combinatie, of wordt de democratische verankering het kind van de rekening? Namelijk het slachtoffer van de vrees van nationale staten om al te opzichtig te veel bevoegdheden over te hevelen.

 

En verder

Nieuws
Parlementair Documentatie Centrum, Leiden

Hoe word je Kamervoorzitter? Soms zelfs na een loterij. Het Parlementair Documentatiecentrum zet de  feiten op de rij.

Parlementair Documentatie Centrum, Leiden

Over Prinsjes en Prinsjesdag - het Parlementair Documentatiecentrum dook in de geschiedenis.

Montesquieu Instituut

Het Montesquieu Instituut aan de slag met burgemeesters uit China. Bericht uit Den Haag.

Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Nijmegen

De Tweede Kamer probeerde het al eens eerder: de start van de kabinetsformatie van 1971 - Nijmegen deed onderzoek.

Montesquieu Instituut

De Andere Kloof in kaart gebracht. Verslag van de Zomerconferentie 2012 van het Montesquieu Instituut.

 

Kunt u deze nieuwsbrief niet goed lezen? Bekijk dan de online versie.

 
 

Partners


Campus Den HaagCapaciteitsgroep Publieksrecht, MaastrichtCentrum voor Parlementaire Geschiedenis, NijmegenUniversiteit GroningenParlementair Documentatie Centrum, Leiden

 

Agenda

27 september 2012,
Den Haag

'Rechtspraak maakt samen leven mogelijk'
Debat Raad voor de Rechtspraak.

27 september 2012,
Maastricht

'De dominee en 'de tweede apostel Paulus'
Afscheidscollege Prof. dr. J.Th.J. van den Berg.

3 oktober 2012,
Den Haag

'Kabinetsformatie, we doen het zelf wel'
Actualiteitendebat.

 

Cartoon

Ministers in rondedons

‘En we  gaan nog niet naar huis.’ Net als dit jaar was het in 1956 een aftredend, demissionair kabinet dat op Prinsjesdag een nieuwe begroting bij de Tweede Kamer indiende.

 

'Ach Majesteit, uiteindelijk komt er altijd een kabinet.'

Willem Drees, demissionair minister-president, tijdens de lange kabinetsformatie van 1956 (121 dagen).

 

Uw mening

Niet de koningin, maar de minister-president moet de Troonrede uitspreken.


[eens] [oneens]

 

Verkiezingsopkomst in de EU-landen

grafiek

Nederland is een middenmoter. Afgemeten naar de opkomst bij verkiezingen, staat ons land binnen de Europese Unie op de negende plaats. Aan de top staan België, Luxemburg en Malta, maar dat zijn wel landen met een opkomstplicht.

 

Bekende Zeeuwse Tweede Kamerleden


- Ad Koppejan (CDA)
- Siem Buijs (CDA)
- Huib Eversdijk (CDA)
- Jan Te Veldhuis (VVD)
- Theo Westerhout (PvdA)
- David Kodde (SGP)
- Gerrit Kersten (SGP)

 

Uit de schoolbanken in de Kamer


- Hans Wiegel (VVD) 1967
- Hans Kombrink (PvdA) 1972
- Sharon Dijksma (PvdA) 1994
- Farshad Bashir (SP) 2008
- Manja Smits (SP) 2008

 

Eerst een andere partij


- Henk Krol (50PLUS) VVD
- Norbert Klein (50PLUS) VVD
- Femke Halsema (GroenLinks) PvdA
- Jet Bussemaker (PvdA) GroenLinks
- Margot Kraneveldt (PvdA) LPF
- Gerrit Zalm (VVD) PvdA
- Joël Voordewind (ChristenUnie) PvdA
- Michel Rog (CDA) D66

 

Zij werden geen Kamervoorzitter


- Charlie Aptroot (VVD)
- Henk Kamp (VVD)
- Thom de Graaf (D66)
- Maria van der Hoeven (CDA)
- Jim Janssen van Raay (LPF)
- Mariëtte Hamer (PvdA)
- Annemarie Jorritsma (VVD)
- Ali Doelman-Pel (CDA)

 

Subsidiegevers


logo ministerie OCW Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
logo Universiteit Maastricht Maastricht Universiteit
logo Gemeente Maastricht Gemeente Maastricht
logo Provincie Limburg Provincie Limburg

 

Colofon

De Hofvijver is een uitgave van het Montesquieu Instituut en zijn partners.

 

Aan- en afmelden

Hier kunt u zich aanmelden voor deze nieuwsbrief.

Deze brief niet meer ontvangen? U kunt zich hier afmelden.

 

Parlement.com

Kiezers
Partijen
Tweede Kamer
Eerste Kamer
Regering
Polder
Europa

Europa-Nu.nl

Praktisch Europa
Europa in de wereld
Nederland en Europa
Hot Issues
Beleid en toekomst
Wie doet wat
Wat komt eraan

Montesquieu-Instituut.nl

Het instituut
Onderzoek
Onderwijs
Valorisatie
Publicaties
Europa
Nederland