De Hofvijver - Politiek van Den Haag tot Brussel MONTESQUIEU INSTITUUT
 
Nieuwsbrief jaargang 4, nummer 43, 30 juni 2014
 
De staat van de democratie
 

'Krakende democratie'

Wytze van der Woude: spanning tussen systeem en cultuur

Het klassieke, bezadigde Nederlandse politieke systeem en de nieuwe verhitte Nederlandse politieke cultuur passen slecht bij elkaar.
Wytze van der Woude, docent aan de Maastricht University, signaleert veel 'gekraak' in de vaderlandse democratie.
'Het Nederlandse politieke systeem is een wonder van evenredigheid en gematigdheid', analyseert Van der Woude. 'Maar er kleeft iets onvoorstelbaar 'saais' aan. Het vergt een mate van constante nuance die in de huidige politieke cultuur nauwelijks nog op te brengen lijkt. Meer en meer worden verkiezingen en andere politieke schermutselingen 'geframed' in termen van winnaars en verliezers, zwart/wit-tegenstellingen en het nakomen van (verkiezings-) beloften.'
Dat levert volgens Van der Woude een onhoudbare spanning op. 'Van mij behoeft ons systeem nog lang niet ten grave te worden gedragen. De vraag is wel of het een haalbare kaart is. Dat vergt een drastische cultuuromslag bij politici, pers en kiezers.'

 

'Democracy not found'

Plaat van de maand
Twee handen met papier 'error 404 democracy not found'

Zo kun je in het digitale tijdperk ook demonstreren voor democratie…
De foutmelding Error 404 of Not Found (niet gevonden) - een veelvoorkomende foutmelding op het computerscherm - staat te boek als ‘linkrot’, het fenomeen waarbij aangeklikte links niet meer werken.
De anonieme foto is ergens genomen op een van die vele pleinen, van Tahrir tot Maidan, van het Malieveld tot Taxim, waar de laatste jaren ‘in naam van de democratie’ massa’s mensen zich lieten gelden - om hun rechten op te eisen, om te protesteren of om zichzelf te laten horen.

 

De Tweede Kamer: was het vroeger beter?

Column
 

J.Th.J. van den Berg

J.Th.J. van den Berg

Al sinds ik de kans heb om mij met de parlementaire democratie bezig te houden – in journalistiek of wetenschappelijk – hoor ik de klacht dat de Tweede Kamer vroeger veel beter functioneerde en veel meer macht uitoefende dan tegenwoordig. Tweede Kamerleden brachten veel meer mee als zij het Binnenhof betraden, hadden veel meer persoonlijk gezag. Als jonge journalist, resp. onderzoeker had ik de neiging dat een beetje te geloven. Voornamelijk, zo besef ik achteraf, omdat ik geen vergelijkingsmateriaal had.

 

Unie & en lidstaten: Hongarije

EU en de lidstaten

Europese en Hongaarse vlag

De Hongaarse regering beschouwt de integratie in het Europese bondgenootschap als afgesloten – en slaat onder leiding van premier Orban de vleugels uit. Bericht uit Boedapest.

 

Kiezer of rechter?

Spotprent met burger en vrouwe Justitia

Kan de uitslag van een referendum door een rechter ongedaan worden gemaakt? Over rechters, kiezers, grondrechten en democratie. Essay uit ‘Maastricht’.

 

'Crisis der democratie' in jaren '30?

NSB-affiche

Maakte Nederland in de jaren '30 van de vorige eeuw een 'crisis der democratie' door? Of wilde het land vooral zichzelf blijven? Beschouwingen uit 'Nijmegen'.

 

Opkomst van burgerinitiatieven

Geknipte papieren poppetjes met Tweede Kamer op achtergrond

Nederland is dik bezaaid met burgerinitiatieven. Twee analyses - uit 'Amsterdam' en 'Nijmegen' - elk met een andere conclusie, over een fenomeen in-opkomst.

 

Tweede Kamer: voor de Bühne?

Een muppet in de Tweede Kamer

Niet alles wat in de Tweede Kamer gebeurt, is 'voor de Bühne'. Een beschouwing uit Groningen over het functioneren van de parlementaire democratie aan de Hofvijver.

 

Rare akkoordendemocratie?

Lakzegel met draad op contract

Hoe raar is het dat de regering afspraken maakt met de oppositie in de Tweede Kamer om de Eerste Kamer mee te krijgen. Beschouwing uit ‘Den Haag’.

 

'Democratische controle in Europa: lappendeken’

Wapperende vlaggen EU-lidstaten

De lappendeken van 28 parlementen met zeer verschillende bevoegdheden vult het democratisch tekort in Europa onvoldoende op. Vergelijkend onderzoek in 'Maastricht'.

 

Opkomst als graadmeter?

Leeg stemlokaal met lege stemhokjes

Zijn opkomstpercentages bij verkiezingen een goede graadmeter voor het vertrouwen dat in een democratie wordt gesteld? Waarschuwing uit 'Leiden'.

 

Rechter, democratie en gepaste terughoudendheid

Toga's aan kapstok

Democratie betekent dat de rechter soms 'gepaste terughoudendheid' moet betrachten bij het maken van een vonnis. Beschouwing uit 'Leiden'.

 

En verder

Nieuws
Parlementair Documentatie Centrum, Leiden

Evenredige vertegenwoordiging? Of een hoge kiesdrempel? PDC (Den Haag) licht verschillende kiesstelsels toe.

Capaciteitsgroep Publieksrecht, Maastricht

Hoe vrijblijvend zijn referenda, ook de formeel 'raadgevende'? Kritische kanttekeningen uit MI Maastricht.

Universiteit Groningen

Hoe politieke partijen, als democratisch vehikel, democratiseren. Overzicht van DNPP (Groningen).

Parlementair Documentatie Centrum, Leiden

Tegen verkiezingen? PDC (Den Haag) is kritisch over het alternatief voor de vertegenwoordigende democratie.

Parlementair Documentatie Centrum, Leiden

Wankelt de democratie? Kanttekeningen van PDC (Den Haag) bij een Leids onderzoek.

Capaciteitsgroep Publieksrecht, Maastricht

Over het democratisch tekort en het dubbelmandaat. Een opinie uit MI Maastricht.

 

Kunt u deze nieuwsbrief niet goed lezen? Bekijk dan de online versie.

 
 

Partners


Campus Den HaagCapaciteitsgroep Publieksrecht, MaastrichtCentrum voor Parlementaire Geschiedenis, NijmegenUniversiteit GroningenParlementair Documentatie Centrum, Leiden

 

Agenda

3 september 2014, Den Haag
Actualiteitendebat
Debat in samenwerking met Nieuwspoort en Pro Demos over een actueel onderwerp.

17 september 2014, Den Haag
Politiek café
Praat mee over de actuele politiek met wetenschappers, journalisten en politici.

28 oktober 2014, Den Haag
'Europe in the World: Peace and Security'
Europalezing met Vaira Vike-Freiberga (oud-president Letland).

 

Cartoon

Stempotlood bij guillotine

Tekening© STEFAN VERWEY. De Volkskrant 3-12-1977.

 

'In ons parlementair stelsel bestaat geen onderscheid tusschen een nietsnut en een hardwerkende arbeider, tusschen een souteneur en een gezinshoofd. Dit verderfelijke stelsel willen wij uitroeien met wortel en al.'

Ir. A. Mussert, leider van de NSB, in een rede in juli 1933.

 

Uw mening

Democratie is als een slang die in zijn eigen staart bijt.


[eens] [oneens]

 

Volksdemocratieën


- China
- Korea
- Laos
- Vietnam (Socialistische Republiek)
- Cuba (Socialistische Republiek)
- Bangladesh
- Algerije
- Donetsk

 

Landen waar de Senaat werd afgeschaft


- Denemarken (1953)
- Zweden (1970)
- Turkije (1982)
- Peru (1993)
- Venezuela (2000)
- Noorwegen (2009)

 

Landen met referenda


- Zwitserland
- Denemarken
- Italië
- Malta
- Rusland

 

Bekende rechtse antiparlementariërs


- Jan Baars (Algemeene Nederlandsche Fascisten Bond)
- R.F. Groeninx van Zoelen
- A.A. Mussert
- M.M. Rost van Tonningen
- Arnold Meijer (Zwart Front)

 

Bekende anarchisten/links-socialisten


- Jef Last ( Revolutionair Socialistische Partij )
- Bart de Ligt (Bond voor Revolutionair-Socialistische Intellectuelen)
- F. Domela Nieuwenhuis  
- Henk Sneevliet  
- David Wijnkoop  
- Bertus Zuurbier (Rapaljepartij)

 

Subsidiegevers


logo ministerie OCW Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
logo Gemeente Maastricht Gemeente Maastricht
logo Provincie Limburg Provincie Limburg

 

Colofon

De Hofvijver is een uitgave van het Montesquieu Instituut en zijn partners.

 

Aan- en afmelden

Hier kunt u zich aanmelden voor deze nieuwsbrief.

Deze brief niet meer ontvangen? U kunt zich hier afmelden.

 

 

Parlement.com

Kiezers
Partijen
Tweede Kamer
Eerste Kamer
Regering
Polder
Europa

Europa-Nu.nl

Praktisch Europa
Europa in de wereld
Nederland en Europa
Hot Issues
Beleid en toekomst
Wie doet wat
Wat komt eraan

Montesquieu-Instituut.nl

Het instituut
Onderzoek
Onderwijs
Valorisatie
Publicaties
Europa
Nederland