Hoe maak je je partner onklaar. Tussen publiek en privé van een burgemeester

Inmiddels is de partner van Femke Halsema, de burgemeester van Amsterdam, officieel verdacht van verboden wapenbezit. De volgende stap in de burgemeesterssoap van Amsterdam. Er spelen twee vragen: is het een zaak van de gemeenteraad en hoe zwaar moeten de feiten Femke Halsema worden aangerekend. Ik doe een poging.

Publiek of privé

De zoon van Halsema heeft zich als een vandaal misdragen en wordt daarvoor vervolgd door het OM. Dat is een privé-kwestie van de familie Halsema en geen zaak van de burgemeester. In de gemeenteraad heeft Halsema zich slechts als burgemeester te verantwoorden. Op het gedrag van haar kind kan en mag ze daar niet worden aangesproken.

De vervolging van het kind is wel een publieke aangelegenheid, vanwege de nauwe betrekkingen van de burgemeester met politie en OM. Belangenverstrengeling ligt hier op de loer. Terecht is de afhandeling van casus overgeheveld naar de regio Haarlem (waarmee Halsema geen bemoeienis heeft). Terecht ook heeft Halsema de gemeentesecretaris en het Bureau Integriteit van de gemeente vertrouwelijk ingelicht.

Hoewel het begrijpelijk is dat Halsema als moeder verder geen ruchtbaarheid aan de zaak heeft gegeven, als burgemeester had ze beter moeten weten. Elk handboek crisismanagement leert dat je dit soort zaken meteen naar buiten moet brengen, zonder één detail te vergeten. Dan hou je de communicatie zelf in de hand. Nu bood Halsema de Telegraaf een uitgelezen kans om enkele weken later met ‘groot nieuws’ naar buiten te komen. Je kan de Telegraaf verwijten dat de zaak werd ‘opgeblazen’, maar je kan ook zeggen dat Halsema dat aan zichzelf te danken heeft.

Na de publicatie in de Telegraaf heeft Halsema alsnog de gemeenteraad uitvoering geïnformeerd. Dat was onvermijdelijk. Helaas hield ze zich in die brief niet aan belofte om zich geheel afzijdig te houden van de vervolging van haar zoon door verschillende verzachtende omstandigheden aan te voeren. Dat een moeder altijd haar kind wil verdedigen is alweer zeer begrijpelijk, maar dat had ze niet moeten doen als burgemeester in een brief aan de gemeenteraad.

Motie van wantrouwen?

Tot hier zou ik nog van twee te begrijpen fouten van Halsema willen spreken. De moeder kwam hier in conflict met de burgemeester. En de moeder wilde vooral haar eigen kind tegen te veel publiciteit beschermen. Een krasje op het blazoen, maar geen enkele reden voor een motie van wantrouwen.

Toen kwam het interview met partner Rober Oey in de NRC. Dat de burgemeester blijkbaar met een puber is getrouwd is niet alleen haar eigen keuze, maar ook een prive-kwestie. Daar gaat de gemeenteraad niet over. Het wordt ingewikkelder als die puber zich niet weet te gedragen en straks voor verboden wapenbezit wordt veroordeeld. Is de strijd van de burgemeester tegen de lokale criminaliteit nog geloofwaardig als in haar eigen huis een verboden wapen is gevonden?

Bovendien werpt het NRC-interview een nieuw licht op Halsema’s brief aan de gemeenteraad. In die brief werd gesproken over “een (verboden) nepwapen”. Nu blijkt dat Halsema op het moment van schrijven wist dat het geen nepwapen was, maar een (onklaar gemaakt) echt wapen. Bovendien wist ze op dat moment dat zoonlief het wapen in haar eigen huis had gevonden. Ze geeft dus onjuiste informatie en ze verzwijgt belangrijke informatie. Als burgemeester in een brief aan haar eigen gemeenteraad.

Het is aan de gemeenteraad om te bepalen hoe zwaar hij de burgemeester haar fouten wil aanrekenen. Het is ook aan Halsema om te bepalen of ze als aangeschoten wild door wil gaan. En hoe ze haar partner onklaar wil maken, mocht ze onverhoopt wel doorgaan.

Wilt u dit soort artikelen maandelijks gratis in uw mailbox ontvangen? Meldt u dan aan voor de Hofvijver van het Montesquieu Instituut via onderstaande link.