Het Blokkadestatuut

maandag 27 augustus 2018, Diederik Engelen - redactie europa-nu.nl

In reactie op de vernieuwde Amerikaanse sancties tegen Iran stelde de EU het blokkadestatuut in op 7 augustus 2018. Het blokkadestatuut is een verordening die de Europese Commissie kan gebruiken om de belangen van Europese bedrijven en banken te beschermen tegen internationale handelsblokkades. Hiermee verklaart de EU rechtszaken tegen Europese bedrijven die zich niet aan de Amerikaanse sancties houden ongeldig. Voor Europese bedrijven is het zelfs verboden zich aan de Amerikaanse blokkades te houden.

Sancties VS

De Verenigde Staten zegden in mei van dit jaar het nucleaire akkoord met Iran op. Hiermee werden de Amerikaanse sancties die golden vóór het sluiten van het akkoord in 2015 weer van kracht. Volgens deze sancties mogen geen Amerikaanse goederen of goederen met Amerikaanse onderdelen aan Iran worden verkocht. Ook mag de Iraanse overheid geen dollars meer inkopen. Bedrijven die toch met Iran of Iraanse bedrijven handelen kunnen op een zwarte lijst belanden. Hierdoor mogen ze niet meer met Amerikaanse bedrijven handelen. Bovendien kan de Amerikaanse overheid forse boetes opleggen, beslag leggen of zelfs tot rechtsvervolging overgaan.

Gevolgen voor Europa

Ook voor Europese bedrijven wordt zakendoen met Iran en de VS erg lastig. Het blokkadestatuut helpt hier eigenlijk onvoldoende bij. De belangen van veel bedrijven in de VS zijn zo groot dat ze het risico niet willen lopen hun Amerikaanse activiteiten kwijt te raken door handel met Iran te blijven drijven. Internationale banken zijn vaak afhankelijk van de dollar voor internationale transacties. Zij kunnen het risico om hiervan te worden uitgesloten in de praktijk niet nemen. Hierdoor zien veel Europese bedrijven zich genoodzaakt zich weer terug te trekken uit Iran. Ook willen veel verzekeraars en financiële instellingen bedrijven niet langer helpen met Iran zaken te doen.

Weinig gebruikt

Het blokkadestatuut wordt weinig gebruikt. De Europese Raad stelde de verordening in 1996 vast in om de Europese handelsbelangen in Cuba veilig te stellen toen de Verenigde Staten een handelsembargo tegen dat land instelden. Vanaf 7 augustus 2018 gebruikt de Europese Commissie het blokkadestatuut voor het eerst weer om zich te wapenen tegen de Amerikaanse sancties tegen Iran.