Campagne Verenigd Koninkrijk inhoudelijk weinig spannend te noemen

Dr. Annemarie Walter is Marie Curie Research Fellow aan the School of Politics and International Relations aan de Universiteit van Nottingham. 

De strijd om de kiezer in het Verenigd Koningkrijk is begin deze maand met de ontbinding van het parlement echt losgebarsten. Zeven mei aanstaande zal de Britse kiezer zich uitspreken over de koers van het beleid de afgelopen en komende vijf jaar. De meest recente peilingen laat een nek aan nek race zien tussen de Labour partij en de Conservatieven, elk in het bezit van te weinig stemmen om alleen het land te besturen. Wederom lijkt het Verenigd Koninkrijk af te stevenen op een ‘Hung Parliament’ met de vraag welke van deze twee partijen het voortouw zal nemen bij de vorming van een nieuwe coalitieregering. De kleinere partijen zoals UK Independence, Scottish Nationalist Party en de Groenen hopen op een mogelijkheid om mee te regeren.

Veranderingen

De afgelopen vijftig jaar is het Britse electorale landschap sterk veranderd, het aantal Britse kiezers dat een band heeft met één van de twee traditioneel grote politieke partijen, Labour of de Conservatieven is sterk afgenomen. Waar voorheen sociaal-demografische kenmerken stemgedrag goed voorspelden, moet tegenwoordig ook naar andere verklarende factoren worden gekeken. Onder invloed van deze veranderingen is de inhoud van de verkiezingscampagne belangrijker geworden voor kiezers. Op basis van bijvoorbeeld ‘issue ownership’ theorie zal de kiezer stemmen op de partij die hij/zij het meest competent acht op de thema’s die voor hem of haar het meest belangrijk zijn.

De kiezer

De media en politieke partijen schetsen zoals in voorgaande campagnes het beeld van een teleurgestelde Britse kiezer. Een kiezer teleurgesteld in de stand van zaken in het land, zijn/haar persoonlijke levenstandaard en de gezagdragers. Een kiezer die verandering wil, een kiezer op zoek naar een betere toekomst. De politieke partijen voeren campagne op de thema’s die de kiezer aan het hart liggen (Ipsos Mori 20 april). Wat is de toekomst van het zorgstelsel (de NHS) dat door de vergrijzing en volgens een partij als UKIP ook door de toestroom van immigranten onder druk staat? Moet er meer geld in de NHS worden gestoken of juist geprivatiseerd worden om het niveau van zorg te kunnnen blijven waarborgen? Hoe moet er met de nationale economie worden omgegaan, moet er worden uitgegeven of worden bezuinigd? De Conservatieven en LiberaalDemocraten waarschuwen voor het roekeloze leengedrag van Labour en de Schots Nationalistische Partij (SNP). Moet het minimumloon niet omhoog zodat werken voor een grotere groep weer loont? De campagne gaat daarnaast over onderwijs en immigratie. Labour belooft de kiezer verlaging van de hoge tuitionfees voor het studeren aan de universiteit. De Conservatieven proberen kiezers te winnen met hun belofte voor 1000 vrije scholen, lagere scholen vrij van onderwijsbemoeienis. De meeste partijen spreken over een strenger immigratiebeleid met als koploper op dit terrein het rechts-populistische UKIP. De EU speelt enkel indirect aan de rechterkant van het spectrum een rol. UKIP wil graag uit de Europese Unie om de verloren souvereiniteit van het Verenigd Koninkrijk te herstellen en dat strengere immigratiebeleid mogelijk te maken. De Conservatieven beloven in een poging om de kiezers die zij aan UKIP verloren hebben terug te winnen een referendum in 2017 over het EU lidmaatschap. 

Campagnevoering

De partijen voeren campagne op de traditionele thema’s en die inhoudelijk dan ook weinig spannend is te noemen. Op basis van de ‘issue ownership’ theorie is het ook moeilijk om een winnaar te voorspellen, Labour wordt door de kiezers het meest competent geacht wanneer het gaat om de NHS, de Conservatieven op economie en UKIP op immigratie (Ipsos Mori 20 april). Wel degelijk spannend zijn de gevolgen van de verkiezingsuitslag van deze campagne. Hoe ontwikkelt het Verenigd Koninkrijk zich als meerpartijsysteem met coalitieregering? Welke derde partij zal (voor het eerst) mogen meeregeren? Wat is de toekomst van het Verenigd Koninkrijk in de EU?