'De verkiezing van de lijsttrekker is altijd wenselijk'

Bert van den Braak, PDC

Je kunt je de tijd haast niet meer voorstellen dat politieke leiders niet door de leden werden gekozen, maar gewoon uit de eigen fractie kwamen. Maar toch was dat lang regel en dat waren vaak bepaald geen mislukkingen: Joop den Uyl, Hans Wiegel, Jan Terlouw, Ruud Lubbers, Paul Rosenmöller, Emile Roemer. Bij Rosenmöller was het zelfs zo dat hij een verkiezingen door de leden verloor (hij vormde een duo met Leonie Sipkes) van Ina Brouwer en Mohamed Rabbae. Nadat hij door de fractie was gekozen, kende hij een succesvol, onomstreden leiderschap.

Bij een verkiezing door de leden van de fractievoorzitter is er onmiskenbaar het mogelijke nadeel dat die fractie een voorzitter krijgt, die zij zelf niet wil (de VVD-fractie zat in 2006 bepaald niet op Rita Verdonk te wachten). Zo'n verkiezing houdt bovendien het risico in zich dat er één of zelfs meerdere lichtelijk 'gefrusteerde' personen in de fractie komen. Daarnaast bestaat het risico dat de verkiezing een populariteitstest wordt. Maar voor leiderschap, en zeker voor het parlementaire werk, is wel iets meer nodig dan alleen 'populariteit' onder de leden.

Dat betekent niet dat een verkiezing door de leden per se onwenselijk is. Het hangt echter steeds van de omstandigheden af. Dat dé leden het altijd willen, is overigens - gezien de 'opkomst' - de vraag.

Den Haag, mei 2012