Nieuwe Europese Commissie: meer vrouwen en meer politieke variatie

maandag 30 september 2019, 13:00, analyse van Prof.Dr. Bert van den Braak

De namen van de Commissarissen in de beoogde Commissie-Von der Leyen zijn bekend. Na de hoorzittingen in het Europees Parlement in oktober is het de bedoeling dat de Commissie per november aan de slag gaat. PDC, partner van het Montesquieu Instituut, heeft van alle beoogde Eurocommissarissen een biografie opgenomen in het biografisch archief. In het overzicht onderaan dit artikel is het mogelijk door te klikken naar deze biografieën. Dit artikel gaat op basis van die gegevens in op de samenstelling van de nieuwe Commissie en de achtergronden van de Eurocommissarissen. Wat valt er op?

Het meest opvallende aan de nieuwe Europese Commissie is de toename van het aantal vrouwelijke leden en het aantreden van een (eerste) vrouwelijke voorzitter. In de Commissie-Von der Leyen zijn 12 van de 27 leden vrouw, in de Commissie-Juncker waren dat er 9 van de 28.

De politieke samenstelling is bovendien veel gevarieerder dan die van de Commissie-Juncker. De jonge (28-jarige) Litouwer Sinkevicius is verwant aan een partij die is aangesloten bij de Europese Groenen. De Sloveense Commissaris is partijloos en verder zijn er nationalisten uit Hongarije en Polen. De Tsjechische Jourová is lid van een liberaal-populistische partij.

Daarnaast valt op dat de sociaaldemocraten sterk zijn vertegenwoordigd in de nieuwe Commissie, met vicevoorzitter Frans Timmermans, buitenland-vertegenwoordiger Josep Borrell en de Italiaanse oud-premier Paolo Gentiloni op belangrijke posten.

In de nieuwe Commissie zit naast Gentilioni nog één oud-premier, de Let Dombrovskis. In de vorige commissie was hij naast Juncker, Katainen en Ansip één van de vier oud-premiers. In de nieuwe komen zitten wel voormalige vicepremiers van Finland en België.

Met acht terugkerende commissarissen is er sprake van de nodige continuïteit, al zijn er wel wisselingen in portefeuilles. Europese ervaring is er door de komst van liefst elf oud-EP-leden en enkele oud-EU-ambtenaren, zoals de Griek Schinas en de Sloveen Lenarcic. Laatstgenoemde was ook staatssecretaris voor Europese zaken.

Het profiel van de commissie-Von der Leyen verschilt dus van dat van de Commissie-Juncker, maar echt betekenisvol lijkt dat niet. Nog altijd is de 'gemiddelde' commissaris een man van 56 jaar met nationale en Europese politieke ervaring en een academische opleiding. Wat de lichte accentverschuivingen gaan betekenen voor het functioneren van de Commissie valt nog te bezien.

Ervaring van Eurocommissarissen

Commissie

minister/staatssecr.

parlementslid

EP

diplomaat

ambtenaar

Commissie-Von der Leyen

19

16

11

4

7

Commissie-Juncker

22

22

5

5

12

Politieke samenstelling Europese Commissie

Commissie

chr.dem

centr.rechts

soc.dem

lib.

links.lib.

zonder

overig

Commissie-Von der Leyen

5

3

10

2

3

1

3

Commissie-Juncker

11

2

8

5

2

-

x

Overzicht biografische gegevens en portefeuilleverdeling Commissie-von der Leyen

Land

Naam

Portefeuille

Politieke kleur

België

Didier Reynders

Justitie, inclusief rechtstatelijkheden

Centrum(-rechts),

ALDE

Bulgarije

Mariya Gabriel *

Innovatie en jeugdzaken

Christendemocraat,

EVP

Cyprus

Stella Kyriakidou

Gezondheid

Christendemocraat, EVP

Denemarken

Margrethe Vestager *

Vicevoorzitter, digitalisering inclusief de agenda "Europe fit for the digital age"

links-liberaal,

ALDE

Duitsland

Ursula von der Leyen

Voorzitter Europese Commissie

 

Christendemocraat,

EVP

Estland

Kadri Simson

Energie

links-liberaal,

ALDE

Finland

Jutta Urpilainen

Internationale partnerschappen

Sociaaldemocraat,

PES

Frankrijk

Sylvie Goulard

Industrieel beleid en digitale interne markt

Links-liberaal,

ALDE

Griekenland

Margaritis Schinas

Bescherming van de Europese manier van leven

Christendemocraat,

EVP

Hongarije

László Trócsányi

Beleid buurlanden en uitbreiding Europese Unie

Christendemocraat,

EVP

Ierland

Phil Hogan *

Handel

Christendemocraat,

EVP

Italië

Paolo Gentiloni

Economie

Sociaaldemocraat,

PES

Kroatië

Dubravka Šuica

Democratie, demografie en de conferenties over de Toekomst van de Europese Unie

Christendemocraat, EVP

Letland

Valdis Dombrovskis *

Vicevoorzitter, financiële diensten inclusief de agenda "Economy that works for people"

Christendemocraat,

EVP

Litouwen

Virginijus Sinkevičius

Milieu en oceanen

Centrum,

Groenen (geen lid)

Luxemburg

Nicolas Schmit

Werkgelegenheid

Sociaaldemocraat,

PES

Malta

Helena Dalli

Gelijkheid

Sociaaldemocraat,

PES

Nederland

Frans Timmermans *

Vicevoorzitter, Klimaatactie inclusief de 'Green Deal'

Sociaaldemocraat,

PES

Oostenrijk

Johannes Hahn *

 

Begroting en personeelszaken

Christendemocraat,

EVP

Polen

Janusz Wojciechowski

Landbouw

Conservatief, ECR

Portugal

Elisa Ferreira

Cohesiebeleid

Sociaaldemocraat,

PES

Roemenië

Rovana Plumb

Transport

Sociaaldemocraat,

PES

Slovenië

Janez Lenarčič

Crisismanagement

Partijloos

Slowakije

Maroš Šefčovič *

Interinstitutionele relaties

Sociaaldemocraat,

PES

Spanje

Josep Borrell

Hoge Vertegenwoordiger voor buitenlands en veiligheidsbeleid

Sociaaldemocraat,

PES

Tsjechië

Vera Jourová *

Waarden en Transparantie

Centrum(-rechts),

ALDE

Verenigd Koninkrijk

- **

-**

-**

Zweden

Ylva Johansson

Binnenlandse Zaken

 

Sociaaldemocraat,

PES

** het Verenigd Koninkrijk draagt geen nieuwe kandidaat voor vanwege de op 31 oktober 2019 geplande brexit.

Bert van den Braak, onderzoeker bij het Parlementair Documentatie Centrum in Den Haag, is bijzonder hoogleraar parlementaire geschiedenis aan de Universiteit Maastricht.